Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы
Аддзел тэорыі і гісторыі беларускай літаратуры
Вярнуцца
Кісліцына Ганна Мікалаеўна
Доктар філалагічных навук
Доктар філалагічных навук
708 пак.
Раб. тэл.: 284 18 85
Кароткая біяграфія:
Скончыла філалагічны факультэт БДУ (чырвоны дыплом) (1988), аспірантуру Інстытута літаратуры імя Я. Купалы, дактарантуру Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры. Абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме "Мастацкі свет А. Разанава. Ідэя, жанр, стыль "(1993), доктарскую па тэме "Новая літаратурная сітуацыя: змена культурнай парадыгмы" (2015).
Правамоцны сябар Міжнароднага ПЭН-клуба. Сябар Беларускай асацыяцыі журналістаў. Лаўрэат прэміі імя Зоры Кіпель (2008). Пераможца штогадовага конкурса на лепшую доктарскую дысертацыю ў намінацыі "гуманітарныя навукі" за 2016 год.
Працоўная і навуковая дзейнасць: Працуе ў інстытуце з 1992 года. Займалася даследаваннем Новай літаратурнай сітуацыі, праблемай актуальнай беларускай літаратуры, гісторыяй беларускага літаратуразнаўства, гісторыяй беларускай літаратурнай крытыкі.
Сфера навуковых інтарэсаў: тэорыя і гісторыя літаратуры, беларускае літаратуразнаўства, жанры і стылі.
Публікацыі:
Манаграфіі
1. Кісліцына, Г. М. Алесь Разанаў: праблема мастацкай свядомасці / Г. М. Кісліцына / навук. рэд. Л. М. Гарэлік. – Мінск : Беларус. навука, 1997. – 143 c.
2. Кісліцына, Г. М. Лірычная мініяцюра як жанр беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына ; навук. рэд. І. Э. Багдановіч. – Мінск : Беларус. навука, 2000. – 118 с.
3. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя: змена культур. парадыгмы // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Логвінаў, 2006. – 208 с.
4. Кісліцына, Г. М. Чалавек постмадэрну ў сучаснай беларускай літаратуры // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Права і эканоміка, 2010. – 169 с.
5. Кісліцына, Г. М. Культурны градыент : ідэі, маніфесты, кірункі беларускай літаратуры на мяжы ХХ–ХХІ стагоддзяў // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Права і эканоміка, 2015. – 169 с.
Зборнікі артыкулаў і рэцэнзій
6. Кісліцына, Г. М. Blonde attack : зб. арт., рэцэнзій і эсэ // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Логвінаў : Другі фронт мастацтваў, 2003. – 203 с.
Раздзелы ў калектыўных манаграфіях
7. Кісліцына, Г. М. Алесь Разанаў / Г. М. Кісліцына // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. : у 4 т. Т. 4, кн. 2. – Мінск : Беларус. навука, 2003. – С. 591–605.
8. Кісліцына, Г. М. Постмадэрнізм і актуальныя праблемы нац. літаратуры / Г. М. Кісліцына // Літаратура пераходнага перыяду: тэарэт. аспекты гіст.-літ. працэсу/ М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2007. – 363 с.
9. Кісліцына, Г. М. Вобраз чалавека ў сучаснай беларускай прозе / Г. М. Кісліцына // Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры / М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2010. – С. 221–283.
10. Кісліцына, Г. М. Эстэтычныя праблемы сучаснай беларускай крытыкі // Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі длітаратуры / М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2011. – С. 165–200.
11. Кісліцына, Г. М. Nova Sytuacja Literacka: czynnik genderowy / Г. М. Кісліцына // Literatury słowiańskie po roku 1989: nowezjawiska, tendencje, perspektywy. – T. II : Feminizm ; podred. E. Kraskowskiej. – Warszawa, 2005. – S. 203–209.
12. Кісліцына, Г. М. Актуальная беларуская літаратура ў люстэрку сусветных літаратурных практык // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх практык / М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2018. – С. 118–163.
Артыкулы ў выданнях, рэкамендаваных ВАК
12. Кісліцына, Г. М. Пад небам кахання // Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 1997. – № 5. – С. 5–18.
13. Кісліцына, Г. М. Арфей, распяты на струнах ліры / Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 1997. – № 10. – C. 15–18.
14. Кісліцына, Г. М. Акадэмік Віктар Антонавіч Каваленка: да 70-годдзя нараджэння літаратуразнаўцы / Г. М. Кісліцына // Атэстацыя. – 1999. – № 3. – С. 4.
15. Кісліцына, Г. М. Постмадэрновы чалавек у сучаснай беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2003. – № 1 – С. 98–101.
16. Кісліцына, Г. М. Сыны: Адам Глобус і Міраслаў Шайбак / Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 2003. – № 8. – С. 5–12.
17. Кісліцына, Г. М. Гендарныя аспекты сучаснай беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2005. – № 2. – С. 84–89.
18. Кісліцына, Г. М. Мадыфікацыя гістарычнага жанру ў сучаснай беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 2006. – № 10. – С. 23–25.
19. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя / Г. М. Кісліцына // Studia Białorutenistyczne ; red. R. Radzik, M. Saevicz. – Lublin, 2007. – № 1– С. 203–209.
20. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя: «эпоха маніфестаў» / Г. М. Кісліцына // Мова і культура. – Вып. 9. – Т. Х (98). – Кіеў, 2007. – С. 36–41.
21. Кісліцына, Г. М. Чалавек як праблема літаратуразнаўства // Аcta Albaruthenica ; red. nauk. M. Timoszuk, M. Chaustowich. – Warszawa, 2010. – № 2. – С. 151–160.
22. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя: беларус. літ. крытыка 90-х гг. / Г. М. Кісліцына // Аcta Albaruthenica ; red. nauk. M. Timoszuk, M. Chaustowich. – Warszawa, 2011. – № 11. – С. 86–94.
23. Кісліцына, Г. М. Філасофія існавання ў апавяданнях А. Федарэнкі / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2012. – № 3. – С. 91–94.
24. Кісліцына, Г. М. Беларуская крытыка 1990-х гг. / Г. М. Кісліцына // Весн. БДУ. Серыя 4. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – 2012. – № 2. – С. 3–6.
25. Кісліцына, Г. М. Вялікае бачыцца на адлегласці / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. –2012. – № 3. – С. 112–113.
26. Кісліцына, Г. М. Крызіс чалавеказнаўства і сучасная літаратурная навука / Г. М. Кісліцына // Весн. БДУ. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – 2012. – № 1. – С. 3–6.
27. Кісліцына, Г. М. Экзістэнцыялізм як светапоглядная сістэма ў апавяданні «Бунін-Марцінкевіч» А. Федарэнкі / Г. М. Кісліцына // Вестн. МГЛУ. Сер. 1. Филология. – 2012. – № 1 (56). – С. 133–138.
28. Кісліцына, Г. М. Актуальныя праблемы сучаснай беларускай прозы / Г. М. Кісліцына // Весн. Магілёўс. дзярж. ун-та імя А. А. Куляшова. Серыя А. Гісторыя, філасофія, філалогія. – 2013. – № 2 (42). – С. 77–82.
29. Кісліцына, Г. М. Жанр як літаратурны лёс / Г. М. Кісліцына // Acta Albaruthenica ; red. nauk. M. Timoszuk, M. Chaustowich. – Warszawa, 2013. – № 13. – С. 369–372.
30. Кісліцына, Г. М. Літаратурна-мастацкая крытыка 2000-х: праблемы, здабыткі, адкрыцці / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2013. – № 1. – С. 86–89.
31. Кісліцына, Г. М. Сучасны літаратурны працэс: актуальныя стратэгіі выжывання нац. літаратуры / Г. М. Кісліцына // Вестн. МГЛУ. Сер. 1, Филология. – 2013. – № 4 (65). – С. 163–171.
32. Кісліцына, Г. М. Мізантрапія як крыніца натхнення ў творчасці Юрыя Станкевіча / Г. М. Кісліцына // Известия Гомельского государственного ун-та им. Ф. Скорины. Сер. гуманитар. наук. – 2014. – № 1(82). – С. 91–94.
33. Кісліцына, Г. М. Жыццёвы сцэнар асобы ў творчасці Франца Сіўко / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2014. – № 3. – С. 96–99.
34. Кісліцына, Г. М. Пошукі новых камунікацыйных сродкаў у мастацкай літаратуры ХХІ стагоддзя / Г. М. Кісліцына // Полымя. – 2015. – № 2. – С. 142–147.
Артыкулы ў навуковых зборніках
35. Кісліцына, Г. М. Памяці даследчыка / Г. М. Кісліцына // Пачуць, як лёсу валяцца муры : памяці Генадзя Кісялёва : навук. Выданне ; уклад.: Л. Кісялёва; А. Фядута ; рэд. А. В. Мальдзіс. – Мінск : Лімарыюс, 2009. – С. 162–163.
36. Кісліцына, Г. М. Бляск і жабрацтва: літ. крытыка першага дзесяцігоддзя ХХІ ст. / Г. М. Кісліцына // СМИ и современная культура: к 90-летию заслуж. деятеля науки Респ. Беларусь, д-ра филолог. наук, проф. Е. Л. Бондаревой : сб. науч. тр. ; под общ. ред. Л. П. Саенковой. – Мінск : Изд. центр БГУ, 2012. – С. 261–266.
37. Кісліцына, Г. М. Літаратуразнаўства як вандроўка / Г. М. Кісліцына // Запісы. Беларускі Інстытут навукі і мастацтва; рэдкал. Н. Гардзіенка (гл. рэд.) [і інш.]. – Т. 36. – Нью-Ёрк, 2013. – С. 555–561.
38. Кісліцына, Г. М. Ад рэалістычнай прозы да прыпавесці: «казкі жыцця» В. Быкава / Г. М. Кісліцына // Спадчына І. Я. Навуменкі і актуальныя праблемы літаратуразнаўства : зборнік навуковых артыкулаў / рэдкал. І. Ф. Штэйнер (гал. рэд.) [і інш.]. – М-ва адукацыі РБ, Гомельскі дзяржаўны ўн-т імя Ф. Скарыны. – Гомель : ГДУ імя Ф. Скарыны, 2014. – С. 180–185.
39. Кісліцына, Г. М. Беларускі калабарант на старонках дзённікаў Д. Сямёнава і Л. Савёнка / Г. М. Кісліцына // Запісы. Беларускі Інстытут навукі і мастацтва; рэдкал. Н. Гардзіенка (гл. рэд.) [і інш.]. – Т. 37. – Нью-Ёрк, 2014. – С. 663–668.
40. Кісліцына, Г. М. «Беларуская прынцэса»: жаночыя вобразы ў творчасці Евы Вежнавец/ Г. М. Кісліцына // Антропологические сдвиги переломных эпох и их отражение в литературе: сб. науч. ст. В 2 ч. Ч 1 / ГрГУ им. Я. Купалы; ред. кол.: Т. Е. Автухович (гл. ред.) [и др.]. – Гродно : ГрГУ, 2014. – С. 257–261.
Матэрыялы навуковых канферэнцый
41. Кісліцына, Г. М. Новая Літаратурная Сітуацыя: змена культур. парадыгмы / Г. М. Кісліцына // Актуальныя праблемы сучаснага літ. працэсу : матэрыялы рэсп. навук. канф., Мінск, 31 мая 2004 г. – Мінск : Беларус. навука, 2005. – С. 113–118.
42. Кісліцына, Г. М. Постмадэрнісцкая казка як жанр / Г. М. Кісліцына // Выяўленча-мастацкія, арганізацыйныя і ідэалагічныя праблемы сучаснай беларускай літаратуры ў яе сувязях з грамадскімі практыкамі : матэрыялы рэсп. навук.-тэарэт. канф. – Мінск : Беларус. навука, 2009. – С. 84–90.
43. Кісліцына, Г. М. Максім Багдановіч і Алесь Разанаў: эстэтычныя паралелі // Творчасць М. Багдановіча ў кантэксце сусветнай літаратуры : матэрыялы міжнар. навук. канф. да 120-годдзя з дня нараджэння
М. Багдановіча, Мінск, 25–26 ліст. 2011 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2011. – С. 133–135.
44. Кісліцына, Г. М. Арт-крытыка: ад Божага дару да яечні / Г. М. Кісліцына // Журналістыка-2012 : стан, праблемы і перспектывы : матэрыялы 14-й навук.-практ. канф., Мінск, 6–7 снеж. 2012 г. ; рэдкал.: С. В. Дубовік (адк. рэд.) [і інш]. – Вып. 14. – Мінск : БДУ, 2012. – C. 388–390.
45. Кісліцына, Г. М. Чалавек постмадэрну ў сучаснай беларускай
прозе / Г. М. Кісліцына // Новае слова ў літаратуразнаўстве і фалькларыстыцы : матэрыялы V Міжнар. кангрэса беларусістаў «Новае слова ў беларусістыцы», 20–21 мая 2010 г. ; пад. рэд. І. Э. Багдановіч. – Мінск : Четыре четверти, 2012. – 288 с. – (Беларустика=Albaruthenika). – Кн. 31. – С. 30–42.
46. Кісліцына, Г. М. Развітанне перад расставаннем: «Мой каўчэг» Максіма Танка / Г. М. Кісліцына // Максім Танк у дыялогу славянскіх
літаратур: традыцыі, наватарства, нац. адметнасць : матэрыялы міжнар. навук. канф. (да 100-годдзя з дня нараджэння М. Танка), Мінск, 17–18 верас. 2012 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2012. – С. 126–129.
47. Кісліцына, Г. М. Эстэтычныя прынцыпы сучаснай беларускай крытыкі / Г. М. Кісліцына // Мовазнаўства. Літаратуразнаўства. Фалькларыстыка : матэрыялы ХV Міжнар. з'езду славістаў, Мінск, 20–27 жн. 2013 г. : дакл. беларус. дэлегацыі. – Мінск : Беларус. навука, 2013. – С. 229–237.
48. Кісліцына, Г. М. «Людзьмі звацца»: новыя стратэгіі мастацкіх практык / Г. М. Кісліцына // Праблемы гуманітарнай бяспекі Беларусі : матэрыялы навук.-практ. канф., Мінск, 4 мая 2013 г. – Рыга, 2013. – С. 197–207.
49. Кісліцына, Г. М. Літаратура ў пошуках слухача: гісторыя беларус. слэмаў / Г. М. Кісліцына // Творчасць Аркадзя Куляшова ў дыялогу славянскіх літаратур : традыцыі, наватарства, нац. адметнасць : матэрыялы міжнар. навук. канф. да 100-годдзя з дня нараджэння класіка беларус. літ., Мінск, 29 студз. 2014 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – 418 с.
50. Кісліцына, Г. М. Літаратура non-fiction: праблемы атрыбуцыі жанру / Г. М. Кісліцына // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры : матэрыялы рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі акадэміка І. Я. Навуменкі), Мінск, 26-27 лютага 2015 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – С. 303–306.
Артыкулы ў энцыклапедычных даведніках
51. Кісліцына, Г. М. Алесь Жук / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 587–588.
52. Кісліцына, Г. М. Іван Афанасьеў / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; Рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 545–546.
53. Кісліцына, Г. М. Мікола Мінчанка / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; Рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 644–645.
54. Кісліцына, Г. М. Уладзімір Мацвеенка / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; Рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 642–643.
55. Кислицына, А. Н. Адам Глобус / А. Н. Кислицына // Новейший философский словарь : постмодернизм / гл. науч. ред. и сост. А. А. Грицанов. – Минск : АСТ, 2007. – С. 96.
Раб. тэл.: 284 18 85
Кароткая біяграфія:
Скончыла філалагічны факультэт БДУ (чырвоны дыплом) (1988), аспірантуру Інстытута літаратуры імя Я. Купалы, дактарантуру Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры. Абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме "Мастацкі свет А. Разанава. Ідэя, жанр, стыль "(1993), доктарскую па тэме "Новая літаратурная сітуацыя: змена культурнай парадыгмы" (2015).
Правамоцны сябар Міжнароднага ПЭН-клуба. Сябар Беларускай асацыяцыі журналістаў. Лаўрэат прэміі імя Зоры Кіпель (2008). Пераможца штогадовага конкурса на лепшую доктарскую дысертацыю ў намінацыі "гуманітарныя навукі" за 2016 год.
Працоўная і навуковая дзейнасць: Працуе ў інстытуце з 1992 года. Займалася даследаваннем Новай літаратурнай сітуацыі, праблемай актуальнай беларускай літаратуры, гісторыяй беларускага літаратуразнаўства, гісторыяй беларускай літаратурнай крытыкі.
Сфера навуковых інтарэсаў: тэорыя і гісторыя літаратуры, беларускае літаратуразнаўства, жанры і стылі.
Публікацыі:
Манаграфіі
1. Кісліцына, Г. М. Алесь Разанаў: праблема мастацкай свядомасці / Г. М. Кісліцына / навук. рэд. Л. М. Гарэлік. – Мінск : Беларус. навука, 1997. – 143 c.
2. Кісліцына, Г. М. Лірычная мініяцюра як жанр беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына ; навук. рэд. І. Э. Багдановіч. – Мінск : Беларус. навука, 2000. – 118 с.
3. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя: змена культур. парадыгмы // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Логвінаў, 2006. – 208 с.
4. Кісліцына, Г. М. Чалавек постмадэрну ў сучаснай беларускай літаратуры // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Права і эканоміка, 2010. – 169 с.
5. Кісліцына, Г. М. Культурны градыент : ідэі, маніфесты, кірункі беларускай літаратуры на мяжы ХХ–ХХІ стагоддзяў // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Права і эканоміка, 2015. – 169 с.
Зборнікі артыкулаў і рэцэнзій
6. Кісліцына, Г. М. Blonde attack : зб. арт., рэцэнзій і эсэ // Г. М. Кісліцына. – Мінск : Логвінаў : Другі фронт мастацтваў, 2003. – 203 с.
Раздзелы ў калектыўных манаграфіях
7. Кісліцына, Г. М. Алесь Разанаў / Г. М. Кісліцына // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. : у 4 т. Т. 4, кн. 2. – Мінск : Беларус. навука, 2003. – С. 591–605.
8. Кісліцына, Г. М. Постмадэрнізм і актуальныя праблемы нац. літаратуры / Г. М. Кісліцына // Літаратура пераходнага перыяду: тэарэт. аспекты гіст.-літ. працэсу/ М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2007. – 363 с.
9. Кісліцына, Г. М. Вобраз чалавека ў сучаснай беларускай прозе / Г. М. Кісліцына // Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры / М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2010. – С. 221–283.
10. Кісліцына, Г. М. Эстэтычныя праблемы сучаснай беларускай крытыкі // Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі длітаратуры / М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2011. – С. 165–200.
11. Кісліцына, Г. М. Nova Sytuacja Literacka: czynnik genderowy / Г. М. Кісліцына // Literatury słowiańskie po roku 1989: nowezjawiska, tendencje, perspektywy. – T. II : Feminizm ; podred. E. Kraskowskiej. – Warszawa, 2005. – S. 203–209.
12. Кісліцына, Г. М. Актуальная беларуская літаратура ў люстэрку сусветных літаратурных практык // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх практык / М. А. Тычына, Я. А. Гарадніцкі, Г. М. Кісліцына. – Мінск : Беларус. навука, 2018. – С. 118–163.
Артыкулы ў выданнях, рэкамендаваных ВАК
12. Кісліцына, Г. М. Пад небам кахання // Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 1997. – № 5. – С. 5–18.
13. Кісліцына, Г. М. Арфей, распяты на струнах ліры / Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 1997. – № 10. – C. 15–18.
14. Кісліцына, Г. М. Акадэмік Віктар Антонавіч Каваленка: да 70-годдзя нараджэння літаратуразнаўцы / Г. М. Кісліцына // Атэстацыя. – 1999. – № 3. – С. 4.
15. Кісліцына, Г. М. Постмадэрновы чалавек у сучаснай беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2003. – № 1 – С. 98–101.
16. Кісліцына, Г. М. Сыны: Адам Глобус і Міраслаў Шайбак / Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 2003. – № 8. – С. 5–12.
17. Кісліцына, Г. М. Гендарныя аспекты сучаснай беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2005. – № 2. – С. 84–89.
18. Кісліцына, Г. М. Мадыфікацыя гістарычнага жанру ў сучаснай беларускай літаратуры / Г. М. Кісліцына // Роднае слова. – 2006. – № 10. – С. 23–25.
19. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя / Г. М. Кісліцына // Studia Białorutenistyczne ; red. R. Radzik, M. Saevicz. – Lublin, 2007. – № 1– С. 203–209.
20. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя: «эпоха маніфестаў» / Г. М. Кісліцына // Мова і культура. – Вып. 9. – Т. Х (98). – Кіеў, 2007. – С. 36–41.
21. Кісліцына, Г. М. Чалавек як праблема літаратуразнаўства // Аcta Albaruthenica ; red. nauk. M. Timoszuk, M. Chaustowich. – Warszawa, 2010. – № 2. – С. 151–160.
22. Кісліцына, Г. М. Новая літаратурная сітуацыя: беларус. літ. крытыка 90-х гг. / Г. М. Кісліцына // Аcta Albaruthenica ; red. nauk. M. Timoszuk, M. Chaustowich. – Warszawa, 2011. – № 11. – С. 86–94.
23. Кісліцына, Г. М. Філасофія існавання ў апавяданнях А. Федарэнкі / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2012. – № 3. – С. 91–94.
24. Кісліцына, Г. М. Беларуская крытыка 1990-х гг. / Г. М. Кісліцына // Весн. БДУ. Серыя 4. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – 2012. – № 2. – С. 3–6.
25. Кісліцына, Г. М. Вялікае бачыцца на адлегласці / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. –2012. – № 3. – С. 112–113.
26. Кісліцына, Г. М. Крызіс чалавеказнаўства і сучасная літаратурная навука / Г. М. Кісліцына // Весн. БДУ. Сер. 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – 2012. – № 1. – С. 3–6.
27. Кісліцына, Г. М. Экзістэнцыялізм як светапоглядная сістэма ў апавяданні «Бунін-Марцінкевіч» А. Федарэнкі / Г. М. Кісліцына // Вестн. МГЛУ. Сер. 1. Филология. – 2012. – № 1 (56). – С. 133–138.
28. Кісліцына, Г. М. Актуальныя праблемы сучаснай беларускай прозы / Г. М. Кісліцына // Весн. Магілёўс. дзярж. ун-та імя А. А. Куляшова. Серыя А. Гісторыя, філасофія, філалогія. – 2013. – № 2 (42). – С. 77–82.
29. Кісліцына, Г. М. Жанр як літаратурны лёс / Г. М. Кісліцына // Acta Albaruthenica ; red. nauk. M. Timoszuk, M. Chaustowich. – Warszawa, 2013. – № 13. – С. 369–372.
30. Кісліцына, Г. М. Літаратурна-мастацкая крытыка 2000-х: праблемы, здабыткі, адкрыцці / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2013. – № 1. – С. 86–89.
31. Кісліцына, Г. М. Сучасны літаратурны працэс: актуальныя стратэгіі выжывання нац. літаратуры / Г. М. Кісліцына // Вестн. МГЛУ. Сер. 1, Филология. – 2013. – № 4 (65). – С. 163–171.
32. Кісліцына, Г. М. Мізантрапія як крыніца натхнення ў творчасці Юрыя Станкевіча / Г. М. Кісліцына // Известия Гомельского государственного ун-та им. Ф. Скорины. Сер. гуманитар. наук. – 2014. – № 1(82). – С. 91–94.
33. Кісліцына, Г. М. Жыццёвы сцэнар асобы ў творчасці Франца Сіўко / Г. М. Кісліцына // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманітар. навук. – 2014. – № 3. – С. 96–99.
34. Кісліцына, Г. М. Пошукі новых камунікацыйных сродкаў у мастацкай літаратуры ХХІ стагоддзя / Г. М. Кісліцына // Полымя. – 2015. – № 2. – С. 142–147.
Артыкулы ў навуковых зборніках
35. Кісліцына, Г. М. Памяці даследчыка / Г. М. Кісліцына // Пачуць, як лёсу валяцца муры : памяці Генадзя Кісялёва : навук. Выданне ; уклад.: Л. Кісялёва; А. Фядута ; рэд. А. В. Мальдзіс. – Мінск : Лімарыюс, 2009. – С. 162–163.
36. Кісліцына, Г. М. Бляск і жабрацтва: літ. крытыка першага дзесяцігоддзя ХХІ ст. / Г. М. Кісліцына // СМИ и современная культура: к 90-летию заслуж. деятеля науки Респ. Беларусь, д-ра филолог. наук, проф. Е. Л. Бондаревой : сб. науч. тр. ; под общ. ред. Л. П. Саенковой. – Мінск : Изд. центр БГУ, 2012. – С. 261–266.
37. Кісліцына, Г. М. Літаратуразнаўства як вандроўка / Г. М. Кісліцына // Запісы. Беларускі Інстытут навукі і мастацтва; рэдкал. Н. Гардзіенка (гл. рэд.) [і інш.]. – Т. 36. – Нью-Ёрк, 2013. – С. 555–561.
38. Кісліцына, Г. М. Ад рэалістычнай прозы да прыпавесці: «казкі жыцця» В. Быкава / Г. М. Кісліцына // Спадчына І. Я. Навуменкі і актуальныя праблемы літаратуразнаўства : зборнік навуковых артыкулаў / рэдкал. І. Ф. Штэйнер (гал. рэд.) [і інш.]. – М-ва адукацыі РБ, Гомельскі дзяржаўны ўн-т імя Ф. Скарыны. – Гомель : ГДУ імя Ф. Скарыны, 2014. – С. 180–185.
39. Кісліцына, Г. М. Беларускі калабарант на старонках дзённікаў Д. Сямёнава і Л. Савёнка / Г. М. Кісліцына // Запісы. Беларускі Інстытут навукі і мастацтва; рэдкал. Н. Гардзіенка (гл. рэд.) [і інш.]. – Т. 37. – Нью-Ёрк, 2014. – С. 663–668.
40. Кісліцына, Г. М. «Беларуская прынцэса»: жаночыя вобразы ў творчасці Евы Вежнавец/ Г. М. Кісліцына // Антропологические сдвиги переломных эпох и их отражение в литературе: сб. науч. ст. В 2 ч. Ч 1 / ГрГУ им. Я. Купалы; ред. кол.: Т. Е. Автухович (гл. ред.) [и др.]. – Гродно : ГрГУ, 2014. – С. 257–261.
Матэрыялы навуковых канферэнцый
41. Кісліцына, Г. М. Новая Літаратурная Сітуацыя: змена культур. парадыгмы / Г. М. Кісліцына // Актуальныя праблемы сучаснага літ. працэсу : матэрыялы рэсп. навук. канф., Мінск, 31 мая 2004 г. – Мінск : Беларус. навука, 2005. – С. 113–118.
42. Кісліцына, Г. М. Постмадэрнісцкая казка як жанр / Г. М. Кісліцына // Выяўленча-мастацкія, арганізацыйныя і ідэалагічныя праблемы сучаснай беларускай літаратуры ў яе сувязях з грамадскімі практыкамі : матэрыялы рэсп. навук.-тэарэт. канф. – Мінск : Беларус. навука, 2009. – С. 84–90.
43. Кісліцына, Г. М. Максім Багдановіч і Алесь Разанаў: эстэтычныя паралелі // Творчасць М. Багдановіча ў кантэксце сусветнай літаратуры : матэрыялы міжнар. навук. канф. да 120-годдзя з дня нараджэння
М. Багдановіча, Мінск, 25–26 ліст. 2011 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2011. – С. 133–135.
44. Кісліцына, Г. М. Арт-крытыка: ад Божага дару да яечні / Г. М. Кісліцына // Журналістыка-2012 : стан, праблемы і перспектывы : матэрыялы 14-й навук.-практ. канф., Мінск, 6–7 снеж. 2012 г. ; рэдкал.: С. В. Дубовік (адк. рэд.) [і інш]. – Вып. 14. – Мінск : БДУ, 2012. – C. 388–390.
45. Кісліцына, Г. М. Чалавек постмадэрну ў сучаснай беларускай
прозе / Г. М. Кісліцына // Новае слова ў літаратуразнаўстве і фалькларыстыцы : матэрыялы V Міжнар. кангрэса беларусістаў «Новае слова ў беларусістыцы», 20–21 мая 2010 г. ; пад. рэд. І. Э. Багдановіч. – Мінск : Четыре четверти, 2012. – 288 с. – (Беларустика=Albaruthenika). – Кн. 31. – С. 30–42.
46. Кісліцына, Г. М. Развітанне перад расставаннем: «Мой каўчэг» Максіма Танка / Г. М. Кісліцына // Максім Танк у дыялогу славянскіх
літаратур: традыцыі, наватарства, нац. адметнасць : матэрыялы міжнар. навук. канф. (да 100-годдзя з дня нараджэння М. Танка), Мінск, 17–18 верас. 2012 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2012. – С. 126–129.
47. Кісліцына, Г. М. Эстэтычныя прынцыпы сучаснай беларускай крытыкі / Г. М. Кісліцына // Мовазнаўства. Літаратуразнаўства. Фалькларыстыка : матэрыялы ХV Міжнар. з'езду славістаў, Мінск, 20–27 жн. 2013 г. : дакл. беларус. дэлегацыі. – Мінск : Беларус. навука, 2013. – С. 229–237.
48. Кісліцына, Г. М. «Людзьмі звацца»: новыя стратэгіі мастацкіх практык / Г. М. Кісліцына // Праблемы гуманітарнай бяспекі Беларусі : матэрыялы навук.-практ. канф., Мінск, 4 мая 2013 г. – Рыга, 2013. – С. 197–207.
49. Кісліцына, Г. М. Літаратура ў пошуках слухача: гісторыя беларус. слэмаў / Г. М. Кісліцына // Творчасць Аркадзя Куляшова ў дыялогу славянскіх літаратур : традыцыі, наватарства, нац. адметнасць : матэрыялы міжнар. навук. канф. да 100-годдзя з дня нараджэння класіка беларус. літ., Мінск, 29 студз. 2014 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – 418 с.
50. Кісліцына, Г. М. Літаратура non-fiction: праблемы атрыбуцыі жанру / Г. М. Кісліцына // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры : матэрыялы рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі акадэміка І. Я. Навуменкі), Мінск, 26-27 лютага 2015 г. – Мінск : Права і эканоміка, 2014. – С. 303–306.
Артыкулы ў энцыклапедычных даведніках
51. Кісліцына, Г. М. Алесь Жук / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 587–588.
52. Кісліцына, Г. М. Іван Афанасьеў / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; Рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 545–546.
53. Кісліцына, Г. М. Мікола Мінчанка / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; Рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 644–645.
54. Кісліцына, Г. М. Уладзімір Мацвеенка / Г. М. Кісліцына // Беларускія пісьменнікі : Біябібліягр. слоўн. у 6 т. Т. 6. Талалай – Яфімаў / Дадатак. Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Беларусі ; Беларус. энцыкл. ; Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны. Пад рэд. А. В. Мальдзіса ; Рэдкал. : І. Э. Багдановіч і інш. – Мінск : БелЭн., 1995. – С. 642–643.
55. Кислицына, А. Н. Адам Глобус / А. Н. Кислицына // Новейший философский словарь : постмодернизм / гл. науч. ред. и сост. А. А. Грицанов. – Минск : АСТ, 2007. – С. 96.
Супрацоўнікі аддзела
Вярнуцца
Гніламедаў Уладзімір Васільевіч
Доктар філалагічных навук, прафесар, акадэмік НАН Беларусі
Доктар філалагічных навук, прафесар, акадэмік НАН Беларусі
Галоўны навуковы супрацоўнік Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. Крытык і літаратуразнаўца, член Саюза пісьменнікаў Беларусі.
Займаецца вывучэннем праблем гісторыі і тэорыі беларускай літаратуры ХХ – ХХІ стагоддзяў. Працаваў загадчыкам сектара мастацкай літаратуры ЦК КПБ (1969 – 1976), намеснікам дырэктара (1976 – 1997) і дырэктарам (1997 – 2006) Інстытута літаратуры імя Я. Купалы НАН Беларусі. Апублікаваў больш за 1000 навуковых прац у айчынных і замежных выданнях (каля 30 манаграфій і кніг крытыкі), выступаў з дакладамі на шматлікіх рэспубліканскіх і міжнародных навуковых канферэнцыях, сімпозіумах, кангрэсах і з'ездах.
Пад кіраўніцтвам акадэміка Гніламёдава У. В. распрацаваны і выдадзены ці падрыхтаваны да выдання "Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя" ў 4 тамах 5 кнігах, "Анталогія даўняй беларускай літаратуры: ХІ – першая палова ХVІІІ стагоддзе", "Гісторыя беларускай літаратуры ХІ – ХІХ стагоддзяў" у 2 тамах, Збор твораў М. Танка ў 13 тамах, Збор твораў Я.Коласа ў 20 тамах і інш. Ён выступіў аўтарам, рэдактарам і рэцэнзентам шматлікіх навуковых і мастацкіх праектаў, якія мелі і маюць важнае грамадска-культурнае і дзяржаўнае значэнне. Акадэмік Гніламёдаў У. В. з'яўляецца заснавальнікам навукова-тэарэтычнай школы ў сучасным беларускім літаратуразнаўстве, падрыхтаваў 4 дактароў і 31 кандыдата філалагічных навук. Ён падтрымлівае навукова-творчыя сувязі з беларускім літаратурным аб'яднаннем "Белавежа" ў Польшчы, Інстытутам сусветнай літаратуры імя А. М. Горкага і Інстытутам славяназнаўства РАН, Інстытутам літаратуры імя Т. Шаўчэнкі Нацыянальнай акадэміі навук Украіны.
Акадэмік Гніламёдаў У. В. вядомы і як таленавіты празаік, аўтар раманаў "Уліс з Прускі", "Расія", "Вяртанне", "Валошкі на мяжы" і інш.
Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя У. А. Калесніка, прэміі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, прэміі Саюза пісьменнікаў Беларусі.
Асноўныя навуковыя працы:
1. Традыцыі і наватарства. – Мінск: Мастацкая літаратура, 1972.
2. Сучасная беларуская паэзія: творчая індывідуальнасць і літаратурны працэс. – Мінск: Навука і тэхніка, 1983.
3. Ля аднаго вогнішча. – Мінск: Мастацкая літаратура, 1984.
4. Іван Мележ: нарыс жыцця і творчасці. – Мінск: Мастацкая літаратура, 1984.
5. Класікі і сучаснікі. – Мінск: Мастацкая літаратура, 1987.
6. Праўда зерня: творчы партрэт Васіля Зуёнка. – Мінск: Мастацкая літаратура, 1992.
7. Ад даўніны да сучаснасці: нарыс пра беларускую паэзію. – Мінск: Мастацкая літаратура, 2001.
8. Янка Купала: жыццё і творчасць. – Мінск: Беларуская навука, 2012.
9. На рубеже времен: русскоязычная поэзия Беларуси / В. В. Гниломедов. – Минск: Галиафы, 2013.
10. Старажытная беларуская літаратура: нацыянальныя духоўныя карані // Паэтыка літаратурных сувязей. – Мінск: Беларус. навука, 2017. – С. 13 – 112.
11. Літаратура. Гісторыя. Свядомасць : гісторыка-літаратурны нарыс. – Мінск : Беларуская навука, 2017 (у сааўт. з М.У. Мікулічам).
Тычына Міхась Аляксандравіч
Доктар філалагічных навук
Доктар філалагічных навук
708 пак.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Кароткая біяграфія:
Нарадзіўся 10 лютага 1943 года ў пас. Ленінскі Алданскага р-на, Якуція. Скончыў Завалочыцкую сямігодку (Глускі раён, Магілёўская вобл.), Камінтэрнаўскую сярэднюю школу (пас. Глуша, Бабруйскі раён). У 1959 паступіў на філалагічны факультэт Брэсцкага педінстытута (1959—1964). У 1967—1970 вучыўся ў аспірантуры пры Інстытуце літаратуры імя Я. Купалы АН БССР.
У 1971 – абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму "Мастацкае мысленне К. Чорнага – раманіста як творчы працэс". У 2001 абараніў доктарскую дысертацыю на тэму "Якуб Колас і руская літаратура першай паловы XIX ст."
Працоўная і навуковая дзейнасць:
З 1970 – малодшы навуковы супрацоўнік.
З 1976 – старэйшы навуковы супрацоўнік.
З 1999 – загадчык аддзела тэорыі літаратуры.
З 2017 – галоўны навуковы супрацоўнік.
Тэмы ўласных даследаванняў:
Праблемы мастацкага мыслення, творчай індывідуальнасці, нацыянальнага характара, традыцый і наватарства; роля фальклора ў абнаўленні сучаснай беларускай літаратуры.
Сфера навуковых інтарэсаў
Кола навуковых і літаратурных інтарэсаў шырокае і закранае самыя розныя праблемы развіцця беларускай літаратуры ў кантэксце сусветнай.
Публікацыі:
1. Тычына, М. TerraIncognita Генадзя Кісялёва / Міхась Тычына //…Пачуць, як лёсу валяцца муры : памяці Генадзя Кісялёва / [укладальнікі: Л. Кісялёва, А. Фядута. /Тычына, М. TerraIncognita Генадзя Кісялёва / Міхась Тычына ― Мінск : Лімарыус, 2009. ― С. 87-99.
2. Адзінства і ўзаемаўзбагачэнне : пытанні ўзаемасувязей савецкіх літаратур / Акадэмія навук Беларускай ССР, Інстытут літаратуры імя Я. Купалы. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1980. ― 286, [2] с.
3. Беларуская літаратура і свет : ад эпохі рамантызму да нашых дзён : папулярныя нарысы / Лявон Баршчэўскі, Пятро Васючэнка, Міхась Тычына. ― Мінск : Радыёла-плюс, 2006. ― 574, [1]. с.
4. Словы ў часе : літаратура ад рамантызму да сімвалізму і нашаніўскага адраджэння / Баршчэўскі Л. П., Васючэнка П. В., Тычына М. А. ― Санкт-Пецярбург : Неўскі прастор, 2014. ― 369, [1] с.
5. Словы ў часе і прасторы : літаратура апошняга стагоддзя / Баршчэўскі Л. П., Васючэнка П. В., Тычына М. А. - Мінск : Зміцер Колас, 2015. ― 393 с.
6. Беларуская літаратура : вучэбны дапаможнік для 10-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / [З. П. Мельнікава і інш.]. ― Мінск : Нацыянальны інстытут адукацыі, 2009. ― 302 с.
7. Беларуская літаратура : вучэбны дапаможнік для 10-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання з 12-гадовым тэрмінам навучання (базавы і павышаны ўзроўні) / [Г. Я. Адамовіч і інш.]. ― Мінск : Мастацкая літаратура, 2007. ― 315, [2] c.
8. Беларуская літаратура : вучэбны дапаможнік для 10-га класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання / [М. А. Тычына і інш.]. ― 2-е выд., перапрацаванае і дапоўненае. ― Мінск : Нацыянальны інстытут адукацыі, 2016. - 301, [1] с.
9. Беларуская літаратура : дапаможнік для вучняў 10-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / [А. І. Бельскі і інш.]. ― Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2009. ― 271 с.
10. Беларуская літаратура : дапаможнік для вучняў 11-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / [А. І. Бельскі і інш.]. ― Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2009. ― 247 с.
11. Беларуская літаратура : падручнік для 11-га класа агульнаадукацыйнай школы / [Г. Я. Адамовіч і інш.]. - 2-е выд. ― Мінск : Універсітэцкае, 2001. ― 477, [1] с.
12. Беларуская літаратура : падручнік для 11-га класа агульнаадукацыйнай школы / [Г. Я. Адамовіч і інш.]. ― Мінск : Універсітэцкае, 1999. ― 477, [1] с.
13. Беларуская літаратура : падручнік для 9-га класа сярэдняй школы / Бугаёў Д. і інш. ― Мінск : Крыніца, 1997. ― 509, [1] с.
14. Белорусско-российский диалог : (культура и литература Беларуси XX―XXI вв.) : [сборник статей] / Российская академия наук, Институт славяноведения, Национальная академия наук Беларуси, Институт литературы им. Я. Купалы. ― Москва : Институт славяноведения РАН, 2006. ― 242, [1] с.
15. Тычына, М. Вячаслаў Пятровіч Рагойша / М. А. Тычына // Веснік БДУ : навуковы часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта / заснавальнік Беларускі дзяржаўны ўніверсітет Серыя 4. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – Мінск : БДУ, 1998―2016. // 2012. ― № 2. ― С. 106―107.
16.Тычына, М. Якуб Колас: нацыянальная класіка ў беларускай і сусветнай літаратуры : (да 135-годдзя з дня нараджэння Якуба Коласа) : (to the 135th Anniversary of Yakub Kolas's Birth) / М. А. Тычына // Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук. Серия гуманитарных наук. Humanitarian series. - Мінск : Беларуская навука, 2017. ― № 3. ― С. 103-113.
17. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч у еўрапейскім кантэксце : матэрыялы Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, прысвечанай 200-годдзю Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, Мінск, 5―6 лютага 2008 г. / [рэдкалегія: В. А. Максімовіч (навуковы рэдактар) і інш.]. ― Мінск : Беларуская навука, 2008. ― 294, [1] с.
18. Вытокі мужнасці спасцігаючы / [С. А. Андраюк і інш]. ― Мінск : Беларуская навука, 2006. - 267, [2] с.
19. Тычына, М. Сацыяльны статус беларускай літаратуры і грамадскія практыкі / М. А. Тычына // Выяўленча-мастацкія, арганізацыйныя і ідэалагічныя праблемы сучаснай беларускай літаратуры ў яе сувязях з грамадскімі практыкамі : матэрыялы Рэспубліканскай навукова-тэарэтычнай канферэнцыі (Мінск, 19―20 мая 2009 года) / [рэдкалегія: М. А. Тычына (навуковы рэдактар) і інш.]. ― Мінск : Права і эканоміка, 2009. – С. 13-18
20. Гiсторыя беларускай лiтаратуры XX стагоддзя : у 4 т. ― 2-е выд. - Мінск : Беларуская навука, 2001―2015.
Т. 1: 1901―1920 / [Л. Я. Гаранін і інш]. ― 2001. ― 582, [1] с.
Т. 2: 1921―1941 / [І. Э. Багдановіч і інш]. ― 2002. ― 902, [1] с.
Т. 3: 1941―1965 / [Г. П. Тварановіч і інш]. ― 2002. ― 950, [1] с.
Т. 4: [у 3 кн.], кн. 1: 1966―1985 / [С. А. Андраюк і інш]. ― 2004. ― 926, [1] с.
Т. 4: [у 3 кн.], кн. 3 / [І. Л. Шаўлякова-Барзенка і інш]. ― 2015. ― 1339, [1] с.
21. Гісторыя беларускай савецкай літаратуры : вучэбны дапаможнік для філалагічных факультэтаў універсітэтаў / пад рэдакцыяй І. Я. Навуменкі, П. К. Дзюбайлы, Д. Я. Бугаёва. ― Мінск : Вышэйшая школа, 1981—1982. Ч. 1 / [С. А. Андраюк і інш.]. ― 1981. - 380, [2] с.
22. Жураўлёў, В., Тычына, М. Магчымасці рэалізму : прычыннасць і гістарызм / В. П. Жураўлёў, М. А. Тычына. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1982. ― 230, [1] с.
23. Защита чести, достоинства и деловой репутации : Проблемы журналистики и права / Н.Н.Довнар, С.А.Зикрацкий, О.К.Романенко, М.А.Тычино. ― Мн. : Регистр, 2004. - 206 с. - 24. История белорусской советской литературы / Академия наук БССР, Институт литературы им. Я. Купалы. ― Минск : Наука и техника, 1977. ― 775 с.62.
25. Ідэйна-тэарэтычныя пытанні сучаснага літаратурнага працэсу / Акадэмія навук Беларускай ССР, Інстытут літаратуры імя Я. Купалы. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1987. ― 325, [2] с.
26. Літаратура пераходнага перыяду : тэарэтычныя асновы гісторыка-літаратурнага працэсу / [М. А. Тычына і інш]. ― Мінск : Беларуская навука, 2007. ― 361, [2] с.
27.Тычына, М. Лірыка Алеся Барскага і Афіны Аляксандра Баршчэўскага / Міхась Тычына // "Мае Афіны тут ― назваў іх Бандарамі" : profesorowi Aleksandrowi Barszczewskiemu na 80-lecie / redakcja naukowa: Mikołaj Timoszuk, Mikołaj Chaustowicz. ― Warszawa : Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2010 – С. 8-18
28. Тычына, М. Двойчы перажытае : да юбілею Быкава / Міхась Тычына // Маладосць. ― 2014. ― № 6. ― С. 113-116.
29. Нарысы беларуска-ўкраінскіх літаратурных сувязей : Культур.-гіст. і літаратуразнаўчы аспекты праблемы / [М.А.Тычына, Ж.С.Шаладонава, В.І.Локун і інш. ― Мн. : Бел. навука, 2002. ― 361, [2] с.
30. Тычына, М. Акадэмічныя літаратуразнаўцы ― ветэраны вайны / Міхась Тычына // Наука и инновации : научно-практический журнал / учредитель Национальная академия наук Беларуси. ― Минск : Белорусская наука, 2010. — № 5. — С. 16-17.
31. Тычына, М. Янка Купала і Якуб Колас: учора, сёння і заўсёды / Міхась Тычына //Наука и инновации : научно-практический журнал / учредитель Национальная академия наук Беларуси. ― Минск : Белорусская наука, 2012. ― № 12. ― С. 57-59.
32. Тычына, М. "Чалавек, у якога ёсць свой свет…" / Міхась Тычына // Наша вера : часопіс / заснавальнік Дабрачынны грамадзкі фонд "Маці Божая Фацімская". ― Мінск : [б. в.], 2008. ― № 3. ― С. 62-63.
33. Тычына, М. З даверам да існага / Міхась Тычына // Наша вера. ― 2007. ― № 3. ― С. 61.
34. Тычына, М. Алесь Адамовіч: жыццё як творчасць і творчасць як жыццё / Міхась Тычына // Полымя. ― 2017. ― № 9. ― С. 125-150.
35. Тычына, М. Янка Брыль і літаратурны ландшафт XX стагоддзя / Міхась Тычына // Полымя. ― 2017. ― № 8. ― С. 137-146.
36. Тычына, М. "Маці ўсё ведае і так…" : вобраз маці ў творчасці Якуба Коласа / Міхась Тычына // Роднае слова. — 2007. ― № 11. ― С. 3-5.
37. Тычына, М. "Як жывеш ты, мой народ…" : да 80-годдзя з дня нараджэння Юрася Свіркі / Міхась Тычына // Роднае слова. ― 2013. ― № 2. ― С. 24-28.
38. Тычына, М. Дарога ў глыб стагоддзяў : летапіс вёскі Засмужжа Анатоля Статкевіча-Чабаганава / Міхась Тычына // Роднае слова. ― 2015. ― № 10. ― С. 85-87.
39. Тычына, М. Кнігалюб, кнігазнаўца, крытык Серафім Андраюк / Міхась Тычына // // Роднае слова. ― 2013. ― № 3. ― С. 11-12.
40.Тычына, М. Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай прозе / М. А. Тычына // Русская и белорусская литературы на рубеже XX—XXI веков : к 70-летию кафедры русской литературы : сборник научных статей : в 2 ч. / Белорусский государственный университет, Белорусское общественное объединение преподавателей русского языка и литературы. - Минск : Республиканский институт высшей школы, 2010. ― С. 16-24.
41. Тычына, М. Аўтабіяграфічная трылогія Івана Навуменкі "Дзяцінства. Падлетак. Юнацтва": дзённік духоўнага пасталення пакалення "дзяцей вайны" / Міхась Тычына // Рэгіянальнае, нацыянальнае і агульначалавечае ў славянскіх літаратурах : матэрыялы Міжнародных навуковых чытанняў, да 85-годдзя з дня нараджэння Івана Навуменкі (Гомель, 7—8 кастрычніка 2010 г.) / [рэдкалегія: І. Ф. Штэйнер (адказны рэдактар), А. М. Мельнікава, Н. М. Пазняк]. ― Гомель : ГДУ, 2010. ― С. 23-29.
42. Тычына, М. Беларуская літаратурная класіка ў навуковых даследаваннях акадэміка І. Я. Навуменкі: метафізічныя асновы беларускай душы / М. А. Тычына // Творчасць Івана Навуменкі: славянскі, еўрапейскі, сусветны кантэкст : Рэспубліканская навуковая канферэнцыя да 85-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі акадэміка І. Я. Навуменкі (Мінск, 16 лютага 2010 года) / [рэдкалегія: С. С. Лаўшук (навуковы рэдактар) і інш.]. ― Мінск : Права і эканоміка, 2010. ― С. 414-420
43. Тычына, М. Максім Багдановіч ― теарэтык літаратуры / М. А. Тычына.Творчасць Максіма Багдановіча ў кантэксце сусветнай літаратуры : матэрыялы Міжнароднай навуковай канферэнцыі да 120-годдзя з дня нараджэння Максіма Багдановіча (Мінск, 25—26 лістапада 2011 года) / [рэдкалегія: А. А. Манкевіч (укладальнік) і інш.]. ― Мінск : Права і эканоміка, 2011. ― С. 26-29.
44. Тычина, М. Народ и война : национальный характер как объект изображения : опыт историко-типологического анализа белорусской военной прозы / Михась Тычына. ― Минск : Наука и техника, 1985. ― 326, [2] с., [4] л. ил.
45. Тычина, М. Художественное мышление Кузьмы Чорного-романиста как творческий процесс : (40-е годы) : автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата филологических наук : 10.642 / М. А. Тычина. ― Минск, 1971. ― 19 с.
46. Тычына, М. Аляксандр Пушкін і Якуб Колас / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літ. імя Я.Купалы. ― Мн. : Бел. навука, 1999. ― 167, [1] с.
47. Тычына, М. Якуб Колас i руская лiтаратура першай паловы XIX ст. : Дыс. на атрым. вуч. ступ. д-ра філал. навук : 10.01.01 : 26.04.2001 : 31.10.2001 / Тычына Міхаіл Аляксандравіч. - Мн., 2000.
48. Тычына, М. Вялікія і Малыя Тычыны: легенды і рэальнасць : [зборнік літаратурна-дакументальных матэрыялаў пра беларускі і ўкраінскі род Тычынаў] / Міхась Тычына. ― Мінск : Права і эканоміка, 2011. ― 429 с., [14] л. іл.
49. Тычына, М. Змена квадры : літаратурна-крытычныя артыкулы / Міхась Тычына. ― Мінск : Мастацкая літаратура, 1983. ― 202, [2] с., [1] л. партр.
50. Тычына, М. Карані і крона : фальклор і літаратура / М. А. Тычына. ― 2-е выд. - Мінск : Беларуская навука, 2002. ― 195, [2] с.
51. Тычына, М. (нар. 1943). Карані і крона: фальклор і нацыянальная спецыфіка літаратуры / М. А. Тычына. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1991. ― 206, [2] с.
52. Тычына, М. Кузьма Чорны : эвалюцыя мастацкага мыслення / М. А. Тычына. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1973. ― 165, [2] с.
53. Тычына, М. Народ і вайна / М. А. Тычына. ― Мінск : Беларуская навука, 2015. ― 430, [3] с.
54. Тычына, М. Родная літаратура : Падруч.-хрэстаматыя для 5 кл. ― 7-е выд.,дап.і дапрац. - Мн. : Нар.асвета, 1994. ― 398 с.
55. Тычына, М. Філасофія літаратуры : беларускі варыянт / М. А. Тычына. ― Мінск : Беларуская навука, 2014. ― 322, [2] с.
56. Тычына, М. Якуб Колас i руская лiтаратура першай паловы XIX ст. : Аўтарэф. дыс. на атрыманне вучон. ступ. д-ра філал. навук : 10.01.01 / Тычына Міхаіл Аляксандравіч. ― Мн., 2001. ― 33 с.
57. Тычына, М. Янка Купала і Якуб Колас: учора і сёння / М. А. Тычына. ― Мінск : Беларуская навука, 2012. ― 493, [2] с.
58. Тычына, М. А. Кузьма Чорны : Эвалюцыя маст. мыслення / М.А.Тычына. ― 2-е выд., выпр. і дап. - Мн. : Беларус. навука, 2004. ― 190, [2] с.
59. Тычына, М. А. Час прозы : Літ.-крытыч.арт. / Рэц. М. А. Лазарук. ― Мн. : Мастац.літ., 1988. ― 207с.
60. Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры / [М. А. Тычына і інш.]. ― Мінск : Беларуская навука, 2010. ― 457, [2] с.
61. Тычына, М. Янка Купала, Якуб Колас і дзяржаўна-культурнае будаўніцтва / М. А. Тычына // Шостыя Танкаўскія чытанні : да 125-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа і 95-годдзя з дня нараджэння Максіма Танка : зборнік навуковых артыкулаў / [рэдкалегія: А. І. Лугоўскі (адказны рэдактар) і інш.]. ― Мінск : БДПУ, 2008. - С. 74-76.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Кароткая біяграфія:
Нарадзіўся 10 лютага 1943 года ў пас. Ленінскі Алданскага р-на, Якуція. Скончыў Завалочыцкую сямігодку (Глускі раён, Магілёўская вобл.), Камінтэрнаўскую сярэднюю школу (пас. Глуша, Бабруйскі раён). У 1959 паступіў на філалагічны факультэт Брэсцкага педінстытута (1959—1964). У 1967—1970 вучыўся ў аспірантуры пры Інстытуце літаратуры імя Я. Купалы АН БССР.
У 1971 – абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму "Мастацкае мысленне К. Чорнага – раманіста як творчы працэс". У 2001 абараніў доктарскую дысертацыю на тэму "Якуб Колас і руская літаратура першай паловы XIX ст."
Працоўная і навуковая дзейнасць:
З 1970 – малодшы навуковы супрацоўнік.
З 1976 – старэйшы навуковы супрацоўнік.
З 1999 – загадчык аддзела тэорыі літаратуры.
З 2017 – галоўны навуковы супрацоўнік.
Тэмы ўласных даследаванняў:
Праблемы мастацкага мыслення, творчай індывідуальнасці, нацыянальнага характара, традыцый і наватарства; роля фальклора ў абнаўленні сучаснай беларускай літаратуры.
Сфера навуковых інтарэсаў
Кола навуковых і літаратурных інтарэсаў шырокае і закранае самыя розныя праблемы развіцця беларускай літаратуры ў кантэксце сусветнай.
Публікацыі:
1. Тычына, М. TerraIncognita Генадзя Кісялёва / Міхась Тычына //…Пачуць, як лёсу валяцца муры : памяці Генадзя Кісялёва / [укладальнікі: Л. Кісялёва, А. Фядута. /Тычына, М. TerraIncognita Генадзя Кісялёва / Міхась Тычына ― Мінск : Лімарыус, 2009. ― С. 87-99.
2. Адзінства і ўзаемаўзбагачэнне : пытанні ўзаемасувязей савецкіх літаратур / Акадэмія навук Беларускай ССР, Інстытут літаратуры імя Я. Купалы. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1980. ― 286, [2] с.
3. Беларуская літаратура і свет : ад эпохі рамантызму да нашых дзён : папулярныя нарысы / Лявон Баршчэўскі, Пятро Васючэнка, Міхась Тычына. ― Мінск : Радыёла-плюс, 2006. ― 574, [1]. с.
4. Словы ў часе : літаратура ад рамантызму да сімвалізму і нашаніўскага адраджэння / Баршчэўскі Л. П., Васючэнка П. В., Тычына М. А. ― Санкт-Пецярбург : Неўскі прастор, 2014. ― 369, [1] с.
5. Словы ў часе і прасторы : літаратура апошняга стагоддзя / Баршчэўскі Л. П., Васючэнка П. В., Тычына М. А. - Мінск : Зміцер Колас, 2015. ― 393 с.
6. Беларуская літаратура : вучэбны дапаможнік для 10-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / [З. П. Мельнікава і інш.]. ― Мінск : Нацыянальны інстытут адукацыі, 2009. ― 302 с.
7. Беларуская літаратура : вучэбны дапаможнік для 10-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання з 12-гадовым тэрмінам навучання (базавы і павышаны ўзроўні) / [Г. Я. Адамовіч і інш.]. ― Мінск : Мастацкая літаратура, 2007. ― 315, [2] c.
8. Беларуская літаратура : вучэбны дапаможнік для 10-га класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання / [М. А. Тычына і інш.]. ― 2-е выд., перапрацаванае і дапоўненае. ― Мінск : Нацыянальны інстытут адукацыі, 2016. - 301, [1] с.
9. Беларуская літаратура : дапаможнік для вучняў 10-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / [А. І. Бельскі і інш.]. ― Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2009. ― 271 с.
10. Беларуская літаратура : дапаможнік для вучняў 11-га класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / [А. І. Бельскі і інш.]. ― Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2009. ― 247 с.
11. Беларуская літаратура : падручнік для 11-га класа агульнаадукацыйнай школы / [Г. Я. Адамовіч і інш.]. - 2-е выд. ― Мінск : Універсітэцкае, 2001. ― 477, [1] с.
12. Беларуская літаратура : падручнік для 11-га класа агульнаадукацыйнай школы / [Г. Я. Адамовіч і інш.]. ― Мінск : Універсітэцкае, 1999. ― 477, [1] с.
13. Беларуская літаратура : падручнік для 9-га класа сярэдняй школы / Бугаёў Д. і інш. ― Мінск : Крыніца, 1997. ― 509, [1] с.
14. Белорусско-российский диалог : (культура и литература Беларуси XX―XXI вв.) : [сборник статей] / Российская академия наук, Институт славяноведения, Национальная академия наук Беларуси, Институт литературы им. Я. Купалы. ― Москва : Институт славяноведения РАН, 2006. ― 242, [1] с.
15. Тычына, М. Вячаслаў Пятровіч Рагойша / М. А. Тычына // Веснік БДУ : навуковы часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта / заснавальнік Беларускі дзяржаўны ўніверсітет Серыя 4. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – Мінск : БДУ, 1998―2016. // 2012. ― № 2. ― С. 106―107.
16.Тычына, М. Якуб Колас: нацыянальная класіка ў беларускай і сусветнай літаратуры : (да 135-годдзя з дня нараджэння Якуба Коласа) : (to the 135th Anniversary of Yakub Kolas's Birth) / М. А. Тычына // Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук. Серия гуманитарных наук. Humanitarian series. - Мінск : Беларуская навука, 2017. ― № 3. ― С. 103-113.
17. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч у еўрапейскім кантэксце : матэрыялы Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, прысвечанай 200-годдзю Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, Мінск, 5―6 лютага 2008 г. / [рэдкалегія: В. А. Максімовіч (навуковы рэдактар) і інш.]. ― Мінск : Беларуская навука, 2008. ― 294, [1] с.
18. Вытокі мужнасці спасцігаючы / [С. А. Андраюк і інш]. ― Мінск : Беларуская навука, 2006. - 267, [2] с.
19. Тычына, М. Сацыяльны статус беларускай літаратуры і грамадскія практыкі / М. А. Тычына // Выяўленча-мастацкія, арганізацыйныя і ідэалагічныя праблемы сучаснай беларускай літаратуры ў яе сувязях з грамадскімі практыкамі : матэрыялы Рэспубліканскай навукова-тэарэтычнай канферэнцыі (Мінск, 19―20 мая 2009 года) / [рэдкалегія: М. А. Тычына (навуковы рэдактар) і інш.]. ― Мінск : Права і эканоміка, 2009. – С. 13-18
20. Гiсторыя беларускай лiтаратуры XX стагоддзя : у 4 т. ― 2-е выд. - Мінск : Беларуская навука, 2001―2015.
Т. 1: 1901―1920 / [Л. Я. Гаранін і інш]. ― 2001. ― 582, [1] с.
Т. 2: 1921―1941 / [І. Э. Багдановіч і інш]. ― 2002. ― 902, [1] с.
Т. 3: 1941―1965 / [Г. П. Тварановіч і інш]. ― 2002. ― 950, [1] с.
Т. 4: [у 3 кн.], кн. 1: 1966―1985 / [С. А. Андраюк і інш]. ― 2004. ― 926, [1] с.
Т. 4: [у 3 кн.], кн. 3 / [І. Л. Шаўлякова-Барзенка і інш]. ― 2015. ― 1339, [1] с.
21. Гісторыя беларускай савецкай літаратуры : вучэбны дапаможнік для філалагічных факультэтаў універсітэтаў / пад рэдакцыяй І. Я. Навуменкі, П. К. Дзюбайлы, Д. Я. Бугаёва. ― Мінск : Вышэйшая школа, 1981—1982. Ч. 1 / [С. А. Андраюк і інш.]. ― 1981. - 380, [2] с.
22. Жураўлёў, В., Тычына, М. Магчымасці рэалізму : прычыннасць і гістарызм / В. П. Жураўлёў, М. А. Тычына. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1982. ― 230, [1] с.
23. Защита чести, достоинства и деловой репутации : Проблемы журналистики и права / Н.Н.Довнар, С.А.Зикрацкий, О.К.Романенко, М.А.Тычино. ― Мн. : Регистр, 2004. - 206 с. - 24. История белорусской советской литературы / Академия наук БССР, Институт литературы им. Я. Купалы. ― Минск : Наука и техника, 1977. ― 775 с.62.
25. Ідэйна-тэарэтычныя пытанні сучаснага літаратурнага працэсу / Акадэмія навук Беларускай ССР, Інстытут літаратуры імя Я. Купалы. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1987. ― 325, [2] с.
26. Літаратура пераходнага перыяду : тэарэтычныя асновы гісторыка-літаратурнага працэсу / [М. А. Тычына і інш]. ― Мінск : Беларуская навука, 2007. ― 361, [2] с.
27.Тычына, М. Лірыка Алеся Барскага і Афіны Аляксандра Баршчэўскага / Міхась Тычына // "Мае Афіны тут ― назваў іх Бандарамі" : profesorowi Aleksandrowi Barszczewskiemu na 80-lecie / redakcja naukowa: Mikołaj Timoszuk, Mikołaj Chaustowicz. ― Warszawa : Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2010 – С. 8-18
28. Тычына, М. Двойчы перажытае : да юбілею Быкава / Міхась Тычына // Маладосць. ― 2014. ― № 6. ― С. 113-116.
29. Нарысы беларуска-ўкраінскіх літаратурных сувязей : Культур.-гіст. і літаратуразнаўчы аспекты праблемы / [М.А.Тычына, Ж.С.Шаладонава, В.І.Локун і інш. ― Мн. : Бел. навука, 2002. ― 361, [2] с.
30. Тычына, М. Акадэмічныя літаратуразнаўцы ― ветэраны вайны / Міхась Тычына // Наука и инновации : научно-практический журнал / учредитель Национальная академия наук Беларуси. ― Минск : Белорусская наука, 2010. — № 5. — С. 16-17.
31. Тычына, М. Янка Купала і Якуб Колас: учора, сёння і заўсёды / Міхась Тычына //Наука и инновации : научно-практический журнал / учредитель Национальная академия наук Беларуси. ― Минск : Белорусская наука, 2012. ― № 12. ― С. 57-59.
32. Тычына, М. "Чалавек, у якога ёсць свой свет…" / Міхась Тычына // Наша вера : часопіс / заснавальнік Дабрачынны грамадзкі фонд "Маці Божая Фацімская". ― Мінск : [б. в.], 2008. ― № 3. ― С. 62-63.
33. Тычына, М. З даверам да існага / Міхась Тычына // Наша вера. ― 2007. ― № 3. ― С. 61.
34. Тычына, М. Алесь Адамовіч: жыццё як творчасць і творчасць як жыццё / Міхась Тычына // Полымя. ― 2017. ― № 9. ― С. 125-150.
35. Тычына, М. Янка Брыль і літаратурны ландшафт XX стагоддзя / Міхась Тычына // Полымя. ― 2017. ― № 8. ― С. 137-146.
36. Тычына, М. "Маці ўсё ведае і так…" : вобраз маці ў творчасці Якуба Коласа / Міхась Тычына // Роднае слова. — 2007. ― № 11. ― С. 3-5.
37. Тычына, М. "Як жывеш ты, мой народ…" : да 80-годдзя з дня нараджэння Юрася Свіркі / Міхась Тычына // Роднае слова. ― 2013. ― № 2. ― С. 24-28.
38. Тычына, М. Дарога ў глыб стагоддзяў : летапіс вёскі Засмужжа Анатоля Статкевіча-Чабаганава / Міхась Тычына // Роднае слова. ― 2015. ― № 10. ― С. 85-87.
39. Тычына, М. Кнігалюб, кнігазнаўца, крытык Серафім Андраюк / Міхась Тычына // // Роднае слова. ― 2013. ― № 3. ― С. 11-12.
40.Тычына, М. Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай прозе / М. А. Тычына // Русская и белорусская литературы на рубеже XX—XXI веков : к 70-летию кафедры русской литературы : сборник научных статей : в 2 ч. / Белорусский государственный университет, Белорусское общественное объединение преподавателей русского языка и литературы. - Минск : Республиканский институт высшей школы, 2010. ― С. 16-24.
41. Тычына, М. Аўтабіяграфічная трылогія Івана Навуменкі "Дзяцінства. Падлетак. Юнацтва": дзённік духоўнага пасталення пакалення "дзяцей вайны" / Міхась Тычына // Рэгіянальнае, нацыянальнае і агульначалавечае ў славянскіх літаратурах : матэрыялы Міжнародных навуковых чытанняў, да 85-годдзя з дня нараджэння Івана Навуменкі (Гомель, 7—8 кастрычніка 2010 г.) / [рэдкалегія: І. Ф. Штэйнер (адказны рэдактар), А. М. Мельнікава, Н. М. Пазняк]. ― Гомель : ГДУ, 2010. ― С. 23-29.
42. Тычына, М. Беларуская літаратурная класіка ў навуковых даследаваннях акадэміка І. Я. Навуменкі: метафізічныя асновы беларускай душы / М. А. Тычына // Творчасць Івана Навуменкі: славянскі, еўрапейскі, сусветны кантэкст : Рэспубліканская навуковая канферэнцыя да 85-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі акадэміка І. Я. Навуменкі (Мінск, 16 лютага 2010 года) / [рэдкалегія: С. С. Лаўшук (навуковы рэдактар) і інш.]. ― Мінск : Права і эканоміка, 2010. ― С. 414-420
43. Тычына, М. Максім Багдановіч ― теарэтык літаратуры / М. А. Тычына.Творчасць Максіма Багдановіча ў кантэксце сусветнай літаратуры : матэрыялы Міжнароднай навуковай канферэнцыі да 120-годдзя з дня нараджэння Максіма Багдановіча (Мінск, 25—26 лістапада 2011 года) / [рэдкалегія: А. А. Манкевіч (укладальнік) і інш.]. ― Мінск : Права і эканоміка, 2011. ― С. 26-29.
44. Тычина, М. Народ и война : национальный характер как объект изображения : опыт историко-типологического анализа белорусской военной прозы / Михась Тычына. ― Минск : Наука и техника, 1985. ― 326, [2] с., [4] л. ил.
45. Тычина, М. Художественное мышление Кузьмы Чорного-романиста как творческий процесс : (40-е годы) : автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата филологических наук : 10.642 / М. А. Тычина. ― Минск, 1971. ― 19 с.
46. Тычына, М. Аляксандр Пушкін і Якуб Колас / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літ. імя Я.Купалы. ― Мн. : Бел. навука, 1999. ― 167, [1] с.
47. Тычына, М. Якуб Колас i руская лiтаратура першай паловы XIX ст. : Дыс. на атрым. вуч. ступ. д-ра філал. навук : 10.01.01 : 26.04.2001 : 31.10.2001 / Тычына Міхаіл Аляксандравіч. - Мн., 2000.
48. Тычына, М. Вялікія і Малыя Тычыны: легенды і рэальнасць : [зборнік літаратурна-дакументальных матэрыялаў пра беларускі і ўкраінскі род Тычынаў] / Міхась Тычына. ― Мінск : Права і эканоміка, 2011. ― 429 с., [14] л. іл.
49. Тычына, М. Змена квадры : літаратурна-крытычныя артыкулы / Міхась Тычына. ― Мінск : Мастацкая літаратура, 1983. ― 202, [2] с., [1] л. партр.
50. Тычына, М. Карані і крона : фальклор і літаратура / М. А. Тычына. ― 2-е выд. - Мінск : Беларуская навука, 2002. ― 195, [2] с.
51. Тычына, М. (нар. 1943). Карані і крона: фальклор і нацыянальная спецыфіка літаратуры / М. А. Тычына. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1991. ― 206, [2] с.
52. Тычына, М. Кузьма Чорны : эвалюцыя мастацкага мыслення / М. А. Тычына. ― Мінск : Навука і тэхніка, 1973. ― 165, [2] с.
53. Тычына, М. Народ і вайна / М. А. Тычына. ― Мінск : Беларуская навука, 2015. ― 430, [3] с.
54. Тычына, М. Родная літаратура : Падруч.-хрэстаматыя для 5 кл. ― 7-е выд.,дап.і дапрац. - Мн. : Нар.асвета, 1994. ― 398 с.
55. Тычына, М. Філасофія літаратуры : беларускі варыянт / М. А. Тычына. ― Мінск : Беларуская навука, 2014. ― 322, [2] с.
56. Тычына, М. Якуб Колас i руская лiтаратура першай паловы XIX ст. : Аўтарэф. дыс. на атрыманне вучон. ступ. д-ра філал. навук : 10.01.01 / Тычына Міхаіл Аляксандравіч. ― Мн., 2001. ― 33 с.
57. Тычына, М. Янка Купала і Якуб Колас: учора і сёння / М. А. Тычына. ― Мінск : Беларуская навука, 2012. ― 493, [2] с.
58. Тычына, М. А. Кузьма Чорны : Эвалюцыя маст. мыслення / М.А.Тычына. ― 2-е выд., выпр. і дап. - Мн. : Беларус. навука, 2004. ― 190, [2] с.
59. Тычына, М. А. Час прозы : Літ.-крытыч.арт. / Рэц. М. А. Лазарук. ― Мн. : Мастац.літ., 1988. ― 207с.
60. Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры / [М. А. Тычына і інш.]. ― Мінск : Беларуская навука, 2010. ― 457, [2] с.
61. Тычына, М. Янка Купала, Якуб Колас і дзяржаўна-культурнае будаўніцтва / М. А. Тычына // Шостыя Танкаўскія чытанні : да 125-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа і 95-годдзя з дня нараджэння Максіма Танка : зборнік навуковых артыкулаў / [рэдкалегія: А. І. Лугоўскі (адказны рэдактар) і інш.]. ― Мінск : БДПУ, 2008. - С. 74-76.
Калядка Святлана Уладзіміраўна
Кандыдат філалагічных навук, дацэнт
Кандыдат філалагічных навук, дацэнт
708 пак.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
вядучы навуковы супрацоўнік, дацэнт.
Працоўная і творчая біяграфія:
Нарадзілася 31 мая 1971 года.
У 1988 годзе скончыла Цешаўлянскую СШ з залатым медалём.
З 1988 па 1993 год вучылася на філалагічным факультэце Брэсцкага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя А. С. Пушкіна (тады Брэсцкага педагагічнага інстытута імя А. С. Пушкіна).
З 1993 па 1996 гг. – вучылася ў аспірантуры пры Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі.
У 1997 г. залічана ў штат інстытута (цяпер філіял "Інстытут літаратуразнаўства імя Я. Купалы" Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі).
З 1997 па 2000 год працавала ў тэксталагічнай групе, якая займалася падрыхтоўкай Збору твораў Максіма Танка ў 13 тамах.
У 1999 г. абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме "Паэзія Яўгеніі Янішчыц: станаўленне творчай індывідуальнасці".
Працавала малодшым, затым навуковым і старшым навуковым супрацоўнікам, на сённяшні дзень працуе на пасадзе вядучага навуковага супрацоўніка аддзела тэорыі і гісторыі літаратуры.
З 2017 г. – намеснік старшыні тэарэтычнага семінара пры філіяле "Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы".
З 2007 г. (з некаторымі перапынкамі) на пасадзе дацэнта выкладае рускую мову ў Беларускім дзяржаўным педагагічным універсітэце імя Максіма Танка.
З'яўляецца экспертам і рэцэнзентам шматлікіх навуковых работ, кіраўніком аспірантаў пры інстытуце. Неаднаразова выступала ў перадачах рэспубліканскага радыё і тэлебачання з прапагандай мастацкіх дасягненняў беларускіх пісьменнікаў.
Аўтар больш за 170 навуковых прац, сярод якіх 4 манаграфіі, 5 калектыўных манаграфій (у сааўтарстве), шматлікія навуковыя, навукова-папулярныя, крытычныя артыкулы, выступленні на рэспубліканскіх, міжнародных навуковых канферэнцыях. Выступала на шматлікіх канферэнцыях і публікавалася ў замежных навуковых выданнях Украіны, Польшчы, Расіі, Літвы, Венгрыі. Складальнік 1-3, а таксама ўкладальнік і складальнік 7, 9-10, 12-13 тамоў Збору твораў Максіма Танка ў 13 тамах (2006-2012). У апошнія гады займаецца падрыхтоўкай Збору твораў Яўгеніі Янішчыц у 4 тамах, з'яўляецца ўкладальнікам і складальнікам (у сааўтарстве з Т. П. Аўсяннікавай) выдадзеных у 2016-2019 гг. 1-3 тамоў. Аўтар вучэбнага дапаможніка і кароткага даведніка па рускай мове для навучэнцаў сярэдніх школ, а таксама для студэнтаў нефілалагічных спецыяльнасцей (кароткі даведнік перавыдадзены для расійскага рынка); раздзела па творчасці Яўгеніі Янішчыц у дапаможніку для вучняў 11 класа "Беларуская літаратура". Сярод апошніх -- манаграфія "Літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі" (2018), прысвечаная вывучэнню з'явы эматыўнасці паэтычнага твора.
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэарэтычная паэтыка, гісторыя літаратуры, гендарныя даследаванні, літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі, тэксталогія, творчасць класікаў Максіма Танка, Яўгеніі Янішчыц, а таксама сучасных аўтараў.
Спіс асноўных навуковых прац:
Манаграфіі:
1. Калядка, С. У. Літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі / С. У. Калядка. – Мінск: Беларус. навука, 2018. – 350 с. (24, 5 арк.)
2. Калядка, С. Максім Танк: новыя факты, матэрыялы, інтэрпрэтацыі / С. Калядка. – Мінск: Беларус.навука, 2014. – 485 с.
3. Калядка, С. Беларуская сучасная жаночая паэзія: Мастацкія канцэпцыі «жаночага шчасця» / С. Калядка. – Мінск: Беларус. навука, 2010. – 163 с.
4. Калядка, С. Непрыручаная птушка Палесся: Творчая індывідуальнасць Яўгеніі Янішчыц / С. Калядка. – Мінск: Беларус. навука, 2007. – 216 с.
Калектыўныя манаграфіі:
5. Калядка, С. "Жаночае" і "мужчынскае" пісьмо ў сучаснай беларускай паэзіі / С. Калядка // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапайскіх культур / рэд. М. А. Тычына ; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск : Беларус. навука, 2017. – С. 163-183.
6. Колядко, С. Модель «женского счастья» в поэзии Раисы Боровиковой / С. Колядко // Человек-творец в художественном пространстве славянских литератур / Отв. ред. Н.М. Куренная, М.В. Лескинен. – М.: Институт славяноведения РАН; Санкт-Петербург: Нестор-История, 2013. – С. 242-258.
7. Калядка, С. Экзістэнцыяльныя праблемы ў беларускай паэзіі / С. Калядка // Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі літаратуры. – Мінск: Бел.навука, 2011. – С. 200 – 245.
8. Калядка, С. Жанчына ў соцыуме: гендэрны аспект (па творчасці беларускіх паэтэс ХХ – пач. ХХІ стст.) / С. Калядка // Літаратура пераходнага перыяду: тэарэтычныя асновы гісторыка-літаратурнага працэсу. – Мінск: Бел. навука, 2007. – С. 179-263.
9. Калядка, С. Псіхалагічныя тыпы ў інтэрсуб'ектыўнай прасторы жаночай лірыкі кахання / С. Калядка // Сучаснае беларускае літаратуразнаўства: сістэма каштоўнасцей і прыярытэтаў. – Мінск: Бел. навука, 2006. -- С. 236-269.
Зборы твораў
(Збор твораў Максіма Танка ў 13 тамах;
Збор твораў Яўгеніі Янішчыц у 4 тамах):
10. Танк, М. Збор твораў : у 13 т. Т. 1. Вершы (1930 -- 1939) / Максім Танк ; Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы ; рэдактар тома А. Л. Верабей ; прадмова В. В. Зуёнка; Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С.У., Мархель Т.У. -- Мінск : Беларус. навука, 2006.
11. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Паэзія (1939 -- 1954). Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С. У. Т.2. – Мінск: Беларус. навука, 2006.
12. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Паэзія (1954 -- 1964). Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С. У., Карачун В. У. Т.3. – Мінск: Беларус. навука, 2007.
13. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Паэмы. Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С. У., Карачун В. У., Т. У. Мархель. Т.7. – Мінск: Беларус. навука, 2008.
14. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Лісты / Падр. С. У. Калядка, У. С. Трафімец, А. Р. Шакун, перакл. А. У. Бразгуноў; Укладальнікі: У. І. Мархель, С. У. Калядка. Т.12. -- Мінск: Беларус. навука, 2011.
15. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Публіцыстыка / Падр. С. У. Калядка, У. С. Трафімец, А. Р. Шакун, перакл. А. У. Бразгуноў; Укладальнікі: У. І. Мархель, С. У. Калядка. Т. 13. -- Мінск: Беларус. навука, 2012.
16. Яўгенія Янішчыц: творы, жыццяпіс, каментарыі. У 4 т. Т.1. / уклад: С. У. Калядка, Т. П. Аўсяннікава; рэд. тома Л. Г. Кісялёва. – Мінск: Беларуская навука, 2016. – 599 с.
17. Яўгенія Янішчыц: творы, жыццяпіс, каментарыі. У 4 т. Т.2. / уклад: С. У. Калядка, Т. П. Аўсяннікава; рэд. тома Л. Г. Кісялёва. – Мінск: Беларуская навука, 2017. – 600 с.
18. Яўгенія Янішчыц: творы, жыццяпіс, каментарыі. У 4 т. Т.3. / уклад: С. У. Калядка, Т. П. Аўсяннікава; рэд. тома Л. Г. Кісялёва. – Мінск: Беларуская навука, 2019. – 820 с.
Вучэбна-метадычныя працы
19. Колядко С. В., Копылов И. Л. Русский язык: краткий справочник: Орфография. Пунктуация / С. В. Колядко, С. Л. Копылов. – Минск: Аверсэв, 2016. – 302 с. (12, 19 арк., тыраж – 2100 экз.).
20. Колядко С. В., Копылов И. Л. Школьный курс. Русский язык. 5-11 классы. / С. В. Колядко, И. Л. Копылов. – Минск: Аверсэв, 2016. – 302 с. (12,19 арк.) – перавыдадзена для расійскага рынка.
21. Все правила русского языка: Учебное пособие / Колядко С. В., Копылов И. Л. – Минск: Харвест, 2008. – 448 с. -- 17, 09 арк. (5000экз.) Перавыдадзена ў 2010 (2-е выданне – 10000экз.), 2012 (3-е выданне), 2014 (4-е выданне, 3300 экз.) годзе.
22. Калядка, С. Яўгенія Іосіфаўна Янішчыц / С. Калядка // Беларуская літаратура: дапаможнік для вучняў 11 класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / Пад рэд. А. І. Бельскага, М. А. Тычыны. – Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2009. – С. 141 – 150.
Артыкулы і іншыя публікацыі гл. па спасылцы
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
вядучы навуковы супрацоўнік, дацэнт.
Працоўная і творчая біяграфія:
Нарадзілася 31 мая 1971 года.
У 1988 годзе скончыла Цешаўлянскую СШ з залатым медалём.
З 1988 па 1993 год вучылася на філалагічным факультэце Брэсцкага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя А. С. Пушкіна (тады Брэсцкага педагагічнага інстытута імя А. С. Пушкіна).
З 1993 па 1996 гг. – вучылася ў аспірантуры пры Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі.
У 1997 г. залічана ў штат інстытута (цяпер філіял "Інстытут літаратуразнаўства імя Я. Купалы" Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі).
З 1997 па 2000 год працавала ў тэксталагічнай групе, якая займалася падрыхтоўкай Збору твораў Максіма Танка ў 13 тамах.
У 1999 г. абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме "Паэзія Яўгеніі Янішчыц: станаўленне творчай індывідуальнасці".
Працавала малодшым, затым навуковым і старшым навуковым супрацоўнікам, на сённяшні дзень працуе на пасадзе вядучага навуковага супрацоўніка аддзела тэорыі і гісторыі літаратуры.
З 2017 г. – намеснік старшыні тэарэтычнага семінара пры філіяле "Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы".
З 2007 г. (з некаторымі перапынкамі) на пасадзе дацэнта выкладае рускую мову ў Беларускім дзяржаўным педагагічным універсітэце імя Максіма Танка.
З'яўляецца экспертам і рэцэнзентам шматлікіх навуковых работ, кіраўніком аспірантаў пры інстытуце. Неаднаразова выступала ў перадачах рэспубліканскага радыё і тэлебачання з прапагандай мастацкіх дасягненняў беларускіх пісьменнікаў.
Аўтар больш за 170 навуковых прац, сярод якіх 4 манаграфіі, 5 калектыўных манаграфій (у сааўтарстве), шматлікія навуковыя, навукова-папулярныя, крытычныя артыкулы, выступленні на рэспубліканскіх, міжнародных навуковых канферэнцыях. Выступала на шматлікіх канферэнцыях і публікавалася ў замежных навуковых выданнях Украіны, Польшчы, Расіі, Літвы, Венгрыі. Складальнік 1-3, а таксама ўкладальнік і складальнік 7, 9-10, 12-13 тамоў Збору твораў Максіма Танка ў 13 тамах (2006-2012). У апошнія гады займаецца падрыхтоўкай Збору твораў Яўгеніі Янішчыц у 4 тамах, з'яўляецца ўкладальнікам і складальнікам (у сааўтарстве з Т. П. Аўсяннікавай) выдадзеных у 2016-2019 гг. 1-3 тамоў. Аўтар вучэбнага дапаможніка і кароткага даведніка па рускай мове для навучэнцаў сярэдніх школ, а таксама для студэнтаў нефілалагічных спецыяльнасцей (кароткі даведнік перавыдадзены для расійскага рынка); раздзела па творчасці Яўгеніі Янішчыц у дапаможніку для вучняў 11 класа "Беларуская літаратура". Сярод апошніх -- манаграфія "Літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі" (2018), прысвечаная вывучэнню з'явы эматыўнасці паэтычнага твора.
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэарэтычная паэтыка, гісторыя літаратуры, гендарныя даследаванні, літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі, тэксталогія, творчасць класікаў Максіма Танка, Яўгеніі Янішчыц, а таксама сучасных аўтараў.
Спіс асноўных навуковых прац:
Манаграфіі:
1. Калядка, С. У. Літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі / С. У. Калядка. – Мінск: Беларус. навука, 2018. – 350 с. (24, 5 арк.)
2. Калядка, С. Максім Танк: новыя факты, матэрыялы, інтэрпрэтацыі / С. Калядка. – Мінск: Беларус.навука, 2014. – 485 с.
3. Калядка, С. Беларуская сучасная жаночая паэзія: Мастацкія канцэпцыі «жаночага шчасця» / С. Калядка. – Мінск: Беларус. навука, 2010. – 163 с.
4. Калядка, С. Непрыручаная птушка Палесся: Творчая індывідуальнасць Яўгеніі Янішчыц / С. Калядка. – Мінск: Беларус. навука, 2007. – 216 с.
Калектыўныя манаграфіі:
5. Калядка, С. "Жаночае" і "мужчынскае" пісьмо ў сучаснай беларускай паэзіі / С. Калядка // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапайскіх культур / рэд. М. А. Тычына ; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск : Беларус. навука, 2017. – С. 163-183.
6. Колядко, С. Модель «женского счастья» в поэзии Раисы Боровиковой / С. Колядко // Человек-творец в художественном пространстве славянских литератур / Отв. ред. Н.М. Куренная, М.В. Лескинен. – М.: Институт славяноведения РАН; Санкт-Петербург: Нестор-История, 2013. – С. 242-258.
7. Калядка, С. Экзістэнцыяльныя праблемы ў беларускай паэзіі / С. Калядка // Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі літаратуры. – Мінск: Бел.навука, 2011. – С. 200 – 245.
8. Калядка, С. Жанчына ў соцыуме: гендэрны аспект (па творчасці беларускіх паэтэс ХХ – пач. ХХІ стст.) / С. Калядка // Літаратура пераходнага перыяду: тэарэтычныя асновы гісторыка-літаратурнага працэсу. – Мінск: Бел. навука, 2007. – С. 179-263.
9. Калядка, С. Псіхалагічныя тыпы ў інтэрсуб'ектыўнай прасторы жаночай лірыкі кахання / С. Калядка // Сучаснае беларускае літаратуразнаўства: сістэма каштоўнасцей і прыярытэтаў. – Мінск: Бел. навука, 2006. -- С. 236-269.
Зборы твораў
(Збор твораў Максіма Танка ў 13 тамах;
Збор твораў Яўгеніі Янішчыц у 4 тамах):
10. Танк, М. Збор твораў : у 13 т. Т. 1. Вершы (1930 -- 1939) / Максім Танк ; Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы ; рэдактар тома А. Л. Верабей ; прадмова В. В. Зуёнка; Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С.У., Мархель Т.У. -- Мінск : Беларус. навука, 2006.
11. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Паэзія (1939 -- 1954). Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С. У. Т.2. – Мінск: Беларус. навука, 2006.
12. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Паэзія (1954 -- 1964). Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С. У., Карачун В. У. Т.3. – Мінск: Беларус. навука, 2007.
13. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Паэмы. Падрыхтоўка тэкстаў і каментар Калядка С. У., Карачун В. У., Т. У. Мархель. Т.7. – Мінск: Беларус. навука, 2008.
14. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Лісты / Падр. С. У. Калядка, У. С. Трафімец, А. Р. Шакун, перакл. А. У. Бразгуноў; Укладальнікі: У. І. Мархель, С. У. Калядка. Т.12. -- Мінск: Беларус. навука, 2011.
15. Максім Танк. Збор твораў: У 13 т. Публіцыстыка / Падр. С. У. Калядка, У. С. Трафімец, А. Р. Шакун, перакл. А. У. Бразгуноў; Укладальнікі: У. І. Мархель, С. У. Калядка. Т. 13. -- Мінск: Беларус. навука, 2012.
16. Яўгенія Янішчыц: творы, жыццяпіс, каментарыі. У 4 т. Т.1. / уклад: С. У. Калядка, Т. П. Аўсяннікава; рэд. тома Л. Г. Кісялёва. – Мінск: Беларуская навука, 2016. – 599 с.
17. Яўгенія Янішчыц: творы, жыццяпіс, каментарыі. У 4 т. Т.2. / уклад: С. У. Калядка, Т. П. Аўсяннікава; рэд. тома Л. Г. Кісялёва. – Мінск: Беларуская навука, 2017. – 600 с.
18. Яўгенія Янішчыц: творы, жыццяпіс, каментарыі. У 4 т. Т.3. / уклад: С. У. Калядка, Т. П. Аўсяннікава; рэд. тома Л. Г. Кісялёва. – Мінск: Беларуская навука, 2019. – 820 с.
Вучэбна-метадычныя працы
19. Колядко С. В., Копылов И. Л. Русский язык: краткий справочник: Орфография. Пунктуация / С. В. Колядко, С. Л. Копылов. – Минск: Аверсэв, 2016. – 302 с. (12, 19 арк., тыраж – 2100 экз.).
20. Колядко С. В., Копылов И. Л. Школьный курс. Русский язык. 5-11 классы. / С. В. Колядко, И. Л. Копылов. – Минск: Аверсэв, 2016. – 302 с. (12,19 арк.) – перавыдадзена для расійскага рынка.
21. Все правила русского языка: Учебное пособие / Колядко С. В., Копылов И. Л. – Минск: Харвест, 2008. – 448 с. -- 17, 09 арк. (5000экз.) Перавыдадзена ў 2010 (2-е выданне – 10000экз.), 2012 (3-е выданне), 2014 (4-е выданне, 3300 экз.) годзе.
22. Калядка, С. Яўгенія Іосіфаўна Янішчыц / С. Калядка // Беларуская літаратура: дапаможнік для вучняў 11 класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / Пад рэд. А. І. Бельскага, М. А. Тычыны. – Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2009. – С. 141 – 150.
Артыкулы і іншыя публікацыі гл. па спасылцы
Кісялёва Лія Генадзьеўна
Кандыдат філалагічных навук, дацэнт
Кандыдат філалагічных навук, дацэнт
708 пак.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
E-mail: lgkis@mail.ru
Нарадзілася ў Вільні 20 сакавіка 1972 г. У 1989 г. скончыла СШ № 73 г. Мінска, у 1994 г. — філалагічны факультэт БДУ. У 1996–1999 гг. вучылася ў аспірантуры Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі. У 2003 г. абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме "Гумарыстычныя традыцыі ў новай беларускай літаратуры". У 2011 г. атрымала вучонае званне дацэнта.
Пасля заканчэння аспірантуры залічана ў аддзел тэорыі літаратуры. У межах выканання калектыўных планавых заданняў даследавала тэмы "Беларуская гумарыстычная літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: рэцэптыўны аспект", "Беларуская гумарыстычная літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст. у святле сучасных літаратуразнаўчых канцэпцый", "Роля Чытача ў літаратурным працэсе", "Міждысцыплінарныя аспекты даследавання рэцэпцыі літаратурнага тэксту", "Стратэгіі даследавання літаратурнага канона".
У 2005–2013 гг. выкладала на філалагічным факультэце БДУ (кафедра гісторыі беларускай літаратуры).
Сфера навуковых зацікаўленняў:
тэарэтычныя аспекты даследавання беларускай літаратуры ХІХ ст., інсітная ("наіўная") літаратура.
Манаграфія:
Маргіналіі: Беларуская гумарыстычная літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст. у святле сучасных літаратуразнаўчых канцэпцый. — Мінск: Медысонт, 2007. — 142 с.
Раздзелы ў калектыўных манаграфіях:
Беларуская гумарыстычная літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: рэцэптыўны аспект // Сучаснае беларускае літаратуразнаўства: сістэма каштоўнасцей і прыярытэтаў / рэд. М. А. Тычына. — Мінск: Беларус. навука, 2006. — С. 39–70.
Беларуская гумарыстычная літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст. у святле сучасных літаратуразнаўчых канцэпцый // Літаратура пераходнага перыяду: тэарэтычныя асновы гісторыка-літаратурнага працэсу / рэд. М. А. Тычына. — Мінск: Беларус. навука, 2007. — С. 263–323.
Роля Чытача ў літаратурным працэсе // Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры / рэд. М. А. Тычына. — Мінск: Беларус. навука, 2010. — С. 283–352.
Міждысцыплінарныя аспекты даследавання рэцэпцыі літаратурнага тэксту // Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі літаратуры / рэд. М. А. Тычына. — Мінск: Беларус. навука, 2011. — С. 245–300.
Стратэгіі даследавання літаратурнага канона // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур / рэд. М. А. Тычына. – Мінск : Беларус. навука, 2017. – С. 184–272.
Навукова-папулярнае выданне:
Язэп Драздовіч: Даследчык Бацькаўшчыны і паэт космасу. — Мінск: Харвест, 2016. — 64 с. (у суаўтарстве з В. Архіпавай).
Некаторыя артыкулы ў навуковых зборніках:
Балады Яна Чачота: разбурэнне канона // Acta Albaruthenica. — Z. 10. — Warszawa: Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2010. — S. 142–151.
Беларуская інсітная літаратура ХІХ — пачатку ХХ ст.: асаблівасці паэтыкі, праблемы даследавання // Białorutenistyka Białostocka. — 2013. — T. 5. — S. 181–189.
Беларуская літаратура XVIII−ХІХ стст.: тэарэтыка-камунікатыўныя аспекты даследавання // Працы кафедры гісторыі беларускае літаратуры Белдзяржуніверсітэта. — Вып. 9. — Мінск: Права і эканоміка, 2008. — С. 66−81.
Гісторыя беларускай літаратуры: знакі і прабелы // Białorutenistyka Białostocka. — Т. 8. — S. 65–80.
Гісторыя чытання: новыя падыходы // Працы кафедры гісторыі беларускае літаратуры Белдзяржуніверсітэта. — Вып. 10. — Мінск: Права і эканоміка, 2009. — С. 51−69.
"Кананізацыя" Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча: пачатковыя этапы // Białorutenistyka Białostocka. — 2014. — T. 6. — S. 101–117.
Наивная литература: особенности поэтики, проблемы интерпретации // Літератури світу: поетика, ментальність і духовність: зб. наук. праць. — Вип. 1. — Кривий Ріг, 2013. — С. 198–207.
Наивная словесность: специфика художественного мира // Человек-творец в художественном пространстве славянских культур. — М.: Институт славяноведения РАН; СПб.: Нестор-История, 2013. — С. 160–176.
На "трэціх абшарах" беларускай літаратуры: Піліп Смуры і іншыя // Acta Albaruthenica. — Z. 12. — Warszawa: Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2012. — S. 57–66.
Некаторыя асаблівасці вобразна-фразеалагічнай сістэмы ў творчасці В. Дуніна-Марцінкевіча: да праблемы аўтарства "Пінскай шляхты" // Acta Albaruthenica. — Z. 11. — Warszawa: Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. — S. 80–85.
Тэма кахання ў інсітнай літаратуры ХІХ ст. // Працы кафедры гісторыі беларускае літаратуры Белдзяржуніверсітэта. — Вып. 7. — Мінск: Права і эканоміка, 2006. — С. 85–93.
Фактары інтэрпрэтацыі літаратурнага тэксту // Література. Фольклор. Проблеми поетики: зб. наук. праць. — Вип. 34. — Ч. 1. — Київ: Твім інтер, 2009. — С. 104–109.
Вярнуцца
Мацюхіна Таццяна Барысаўна
708 пак.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Мацюхіна Таццяна Барысаўна
Matsiukhina Tatsiana
Навуковы супрацоўнік, кандыдат філалагічных навук (2013)
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася ў 1984 годзе. З 1999 г. па 2002 г. навучалася ў політэхнічным ліцэі г. Барысава па лінгвістычнаму профілю. У 2007 годзе з чырвоным дыпломам закончыла аддзяленне беларускай мовы і літаратуры Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У тым жа годзе стала магістранткай вышэйназванага ўніверсітэта, і ў 2008 г. атрымала дыплом магістра па спецыяльнасці "Літаратуразнаўства". З 2009 г. па 2012 г. – аспірант Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі" (з 20.09.2012 г. – дзяржаўная навуковая ўстанова "Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі").
У красавіку 2013 г. паспяхова абараніла дысертацыю па тэме "Імпрэсіяністычныя тэндэнцыі ў беларускай паэзіі першай трэці XX стагоддзя" і ў кастрычніку таго ж года атрымала ступень кандыдата філалагічных навук.
Лаўрэат Нацыянальнай літаратурнай прэміі ў намінацыі "Крытыка і літаратуразнаўства" за кнігу "Беларускі імпрэсіянізм" (2016). Стыпендыят Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым вучоным (2017).
Працоўная і навуковая дзейнасць:
Пасля паспяховага заканчэння аспірантуры Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы 16 лістапада 2012 г. была залічана на працу ў аддзел тэорыі і гісторыі літаратуры на пасадзе малодшага навуковага супрацоўніка. З 3 лютага 2014 г. – навуковы супрацоўнік аддзела тэорыі і гісторыі літаратуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. У межах выканання калектыўных тэм з'яўляюся аўтарам працы "Навуковыя школы неарамантызму, імпрэсіянізму, сімвалізму ў сучасным літаратуразнаўстве" з калектыўнай манаграфіі "Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур" (2018).
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэорыя і гісторыя літаратуры, сучасная літаратура, праблема традыцыі і наватарства ў літаратуры, рэцэпцыя тэксту, літаратурны працэс.
Асноўныя навуковыя работы (2010-2019 гадоў):
Манаграфія
Мацюхіна, Т.Б. Беларускі імпрэсіянізм / Т.Б. Мацюхіна. – Мінск: Беларуская навука, 2015. – 202 с.
Раздзел з калектыўнай манаграфіі
Мацюхіна, Т.Б. Навуковыя школы неарамантызму, імпрэсіянізму, сімвалізму ў сучасным літаратуразнаўстве / Т.Б. Мацюхіна // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур / М.А. Тычына; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2018. – 326–397.
Навуковыя артыкулы
1. Мацюхіна, Т.Б. "Гук" і "колер" у імпрэсіяністычнай фальклорна-песеннай лірыцы Л. Украінкі, П. Тычыны, Ул. Сасюры / Т.Б. Мацюхіна // Фальклор і сучасная культура: матэрыялы III Міжнар. навук.-практ. канф., 21–22 крас. 2011 г., Мінск. У 2 ч. Ч. 2. / рэдкал.: І. С. Роўда [і інш.]. – Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2011. – С. 82–84.
2. Мацюхіна, Т.Б. Пейзажная лірыка Я. Пушчы ў гука-выяўленчым кантэксце / Т.Б. Мацюхіна // Молодежь в науке – 2011: прил. к журн. "Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі". В 5 ч. Ч. 2. Серия гуманитарных наук / Нац. акад. наук Беларуси. Совет молодых ученых НАН Беларуси; редкол.: А. А. Коваленя (гл. ред.), В. В. Гниломедов [и др.]. – Минск: Беларус. навука, 2012. – С. 249–253.
3. Мацюхіна, Т.Б. Паэтычныя тэксты ХХІ стагоддзя: спецыфіка ўспрымання / Т.Б. Мацюхіна // Народная асвета. – 2012. – № 7. – С. 86–89.
4. Мацюхіна, Т.Б. Даследаванне імпрэсіянізму ў літаратуразнаўстве XX–пачатку XXI ст.: тэарэтычны і гістарычны аспекты / Т.Б. Мацюхіна // Полымя. – 2012. – № 9. – С. 115–123.
5. Мацюхіна, Т.Б. Паэтыка імпрэсіянізму ў лірыцы Н. Арсенневай: роля вобразных характарыстык ("дзень-ноч", "святло-цемра", "сонца-месяц" і інш.) у мастацкім свеце аўтара / Т.Б. Мацюхіна // Міфалогія – Фальклор –Літаратура. – 2012. – С. 55–60.
6. Мацюхіна, Т.Б. Рэалістычнае і імпрэсіяністычнае ў прозе М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць. Матэрыялы XX Гарэцкіх чытанняў. Мінск, 14 чэрвеня 2012 г. Калектыў аўтараў. – Мінск: 2012. – С. 102–106.
7. Мацюхіна, Т.Б. Прыкметы імпрэсіянізму ў пейзажнай лірыцы Я. Коласа / Т.Б. Мацюхіна // Мова – літаратура – культура: Міжнар. навук. канф., прысв. 130-годдзю з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа, 27–28 верас. 2012 г., Мінск, БДУ: зб. навук. арт. / пад агул. рэд. Т.І. Шамякінай. – Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2012. – С. 59– 64.
8. Мацюхіна, Т.Б. Сімвал і яго ўспрыманне ў "малой прозе" М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (да 120-годдзя з дня нараджэння Максіма Гарэцкага). Матэрыялы XXI Гарэцкіх чытанняў. Мінск, 15 лютага 2013 г. Калектыў аўтараў. – Мінск, 2013. – С. 166–170.
9. Мацюхіна, Т.Б. Імпрэсіянізм у лірыцы М. Маляўкі / Т.Б. Мацюхіна // Роднае слова. – 2013. – № 3. – С. 24–26.
10. Мацюхіна, Т.Б. Сімвал і яго ўспрыманне ў творчасці Я. Купалы / Т.Б. Мацюхіна // Славянскія літаратуры ў кантэксце сусветнай: да 900-годдзя Кірыла Тураўскага і 200-годдзя Тараса Шаўчэнкі: матэрыялы XI Міжнар. навук. канф., Мінск, 24–26 кастр. 2013 г. У 2 ч. Ч. 1 / пад рэд. Т. П. Казаковай. – Мінск: РІВШ, 2013. – С. 230–234.
11. Мацюхіна, Т.Б. Выхаваўчы патэнцыял паэзіі Э. Агняцвет / Т.Б. Мацюхіна // Народная асвета. – 2013. – № 10. – С. 82–85.
12. Мацюхіна, Т.Б. Неарамантызм у творах сучасных беларускіх аўтараў: праблемы рэцэптыўнай эстэтыкі (на прыкладзе творчасці У. Караткевіча, Л. Рублеўскай, В. Шніпа) / Т.Б. Мацюхіна // Літаратури світу: поетика, ментальність, духовність.– 2014. – Вип. 3. – С. 205–212.
13. Мацюхіна, Т.Б. Сімвалічнае значэнне фальклорных вобразаў у імпрэсіяністычна скіраванай творчасці І. Буніна / Т.Б. Мацюхіна // Традыцыі і сучасны стан культуры і мастацтва: матэрыялы Міжнароднай навук.-практ. канф. (28–29 лістапада 2013 г., г. Мінск): У 2 частках. Ч. 2 / уклад. Н.С. Бункевіч [і інш.]; гал. рэд. А.І. Лакотка; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2014. – С. 283–287.
14. Мацюхіна, Т.Б. Педагагічнае майстэрства В. Івашына і ягоны ўклад у сферу гуманітарных ведаў / Т.Б. Мацюхіна // Молодежный сборник научных статей "Научные стремления". Выпуск № 10 / ООО "Лаборатория интеллекта" и Центр молодежных инноваций. – Минск: "Энциклопедикс", 2014. – С. 59–61.
15. Мацюхіна, Т.Б. Праявы сімвалісцкага мыслення ў беларускай літаратуры XXI ст. (на прыкладзе творчасці Генадзя Аўласенкі, Юрыя Станкевіча) / Т.Б. Мацюхіна // Роднае слова. – № 10. – 2014. – С. 6–8.
16. Мацюхіна, Т.Б. Імпрэсіяністычныя тэндэнцыі ў паэзіі А. Коршака / Т.Б. Мацюхіна // Спадчына І.Я. Навуменкі і актуальныя праблемы літаратуразнаўства: зб. нав. артыкулаў. – Выпуск 2. – Гомель: Мін-ва адукацыі РБ, Гомел. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны, 2014. – С. 193–197.
17. Мацюхіна, Т.Б. Навукова-тэарэтычнае асэнсаванне эстэтыкі імпрэсіянізму і яе праявы ў "Скарбах жыцця" М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія: жыццё і творчасць (да 100-годдзя першай і 75-годдзя другой сусветных войнаў): матэрыялы XII Гарэцкіх чытанняў / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; адказны рэдактар Р. Гарэцкі. – Мінск: выд. В. Хурсік, 2014. – С. 141–146.
18. Мацюхіна, Т.Б. Мастацкая выява духоўнага свету персанажаў у антываенных апавяданнях Івана Навуменкі / Т.Б. Мацюхіна // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры: мат-лы рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння І.Я. Навуменкі), Мінск, 26–27 лютага 2015 г. / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2015. – С. 133–138.
19. Мацюхіна, Т.Б. Літаратурны сімвалізм у рэчышчы рэцэптыўнай эстэтыкі / Т.Б. Мацюхіна // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук. – 2015. – № 2. – С. 95–99.
20. Мацюхіна, Т.Б. "Я зачэрпнула сягоння жменю сонечных праменняў…" / Т.Б. Мацюхіна // Верасень. – 2015. – № 12. – С. 163–175.
21. Мацюхіна, Т.Б. Праявы сімвалісцка-імпрэсіяністычнага мыслення ў творчасці П. Верлена і С. Малармэ / Т.Б. Мацюхіна // Мова і літаратура ў XXI стагоддзі: актуальныя аспекты даследавання: матэрыялы III Рэсп. навук.-практ. канф. маладых навукоўцаў, Мінск, 27 сак. 2015 г. / рэдкал.: П.І. Навойчык (адк. рэд.) [і інш.]; Бел. дзярж. ун-т. – Мінск: БДУ, 2015. – С. 171–175.
22. Мацюхіна, Т.Б. Праблема выбару ў псіхалагічнай прозе М. Зарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Беларуская літаратура ў культурнай прасторы сучаснага грамадства: матэрыялы Міжнар. навук. канферэнцыі да 120-годдзя з дня нараджэння Кандрата Крапівы (Мінск, 3-4 сакавіка 2016 г.) / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2016. – С. 205–207.
23. Мацюхіна, Т.Б. Асаблівасці псіхалагічнага пісьма пры асэнсаванні лёсу чалавека ў чужым асяроддзі (на прыкладзе "Сібірскіх абразкоў" М. Гарэцкага) / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія: жыццё і творчасць (да 95-годдзя з дня нараджэння Галіны Максімаўны Гарэцкай і 50-годдзя вяртання на Беларусь Гаўрылы Іванавіча Гарэцкага): матэрыялы XXIV Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 16 чэрв. 2016 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэсп. фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. НАН Беларусі; Р. Гарэцкі (адк. рэд.). – Мінск, 2016. – С. 185–189.
24. Мацюхіна, Т.Б. Навукова-культуралагічная карціна свету ў неарамантычна скіраванай творчасці В. Ластоўскага / Т.Б. Мацюхіна // Мова–Літаратура–Культура: матэрыялы VIII Міжнар. навук. канф., Мінск, 15–16 вер. 2016 г. У 2 ч. Ч. 2 / Беларус. дзярж. ун-т. – Мінск: РІВШ, 2016. – С. 65–68.
25. Мацюхіна, Т.Б. Неарамантык Уладзімір Жылка / Т.Б. Мацюхіна // Верасень. – 2017. – № 1. – С. 177–182.
26. Мацюхіна, Т.Б. "Пачуццяў першых залатыя высі" / Т.Б. Мацюхіна // Роднае слова. – 2017. – № 9. – С. 19–21.
27. Мацюхіна, Т.Б. Выява ўнутранага свету персанажаў у апавяданнях Цішкі Гартнага: асаблівасці псіхалагічнага пісьма / Т.Б. Мацюхіна // Капыльскія чытанні-2017: да 130-годдзя з дня нараджэння бел. грам. і дзярж. дзеяча, акад-ка АН БССР, пісьменніка Зміцера Хведаравіча Жылуновіча (Цішкі Гартнага) (Капыль, 20 кастрычніка 2017 г.) / Цэнтр дасл-ў бел. к-ры, мовы і літ. Нац. акад. навук Б-сі. – Мінск: Права і эканоміка, 2017. – С. 61–65.
28. Мацюхіна, Т.Б. Навукова-тэарэтычнае асэнсаванне літаратурнага працэсу ў публіцыстыцы М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (прысвячаецца 125-годдзю з дня нараджэння Максіма Гарэцкага: матэрыялы XXVI Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 19 красав. 2018 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; Р. Гарэцкі (адк. рэд.). – Мінск: РІВШ, 2018. – С. 122–127.
29. Матюхина, Т.Б. Неоромантизм в белорусской литературе XX–XXI веков: проблематика, мотивы, образы / Т.Б. Матюхина // Фундаментальные научные исследования: теоретические и практические аспекты: сборник материалов IX Международной научно-практической конференции (15 февраля 2019 г.). Том II. – Кемерово: ЗапСибНЦ, 2019. – С. 43–46.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Мацюхіна Таццяна Барысаўна
Matsiukhina Tatsiana
Навуковы супрацоўнік, кандыдат філалагічных навук (2013)
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася ў 1984 годзе. З 1999 г. па 2002 г. навучалася ў політэхнічным ліцэі г. Барысава па лінгвістычнаму профілю. У 2007 годзе з чырвоным дыпломам закончыла аддзяленне беларускай мовы і літаратуры Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У тым жа годзе стала магістранткай вышэйназванага ўніверсітэта, і ў 2008 г. атрымала дыплом магістра па спецыяльнасці "Літаратуразнаўства". З 2009 г. па 2012 г. – аспірант Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі" (з 20.09.2012 г. – дзяржаўная навуковая ўстанова "Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі").
У красавіку 2013 г. паспяхова абараніла дысертацыю па тэме "Імпрэсіяністычныя тэндэнцыі ў беларускай паэзіі першай трэці XX стагоддзя" і ў кастрычніку таго ж года атрымала ступень кандыдата філалагічных навук.
Лаўрэат Нацыянальнай літаратурнай прэміі ў намінацыі "Крытыка і літаратуразнаўства" за кнігу "Беларускі імпрэсіянізм" (2016). Стыпендыят Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым вучоным (2017).
Працоўная і навуковая дзейнасць:
Пасля паспяховага заканчэння аспірантуры Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы 16 лістапада 2012 г. была залічана на працу ў аддзел тэорыі і гісторыі літаратуры на пасадзе малодшага навуковага супрацоўніка. З 3 лютага 2014 г. – навуковы супрацоўнік аддзела тэорыі і гісторыі літаратуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. У межах выканання калектыўных тэм з'яўляюся аўтарам працы "Навуковыя школы неарамантызму, імпрэсіянізму, сімвалізму ў сучасным літаратуразнаўстве" з калектыўнай манаграфіі "Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур" (2018).
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэорыя і гісторыя літаратуры, сучасная літаратура, праблема традыцыі і наватарства ў літаратуры, рэцэпцыя тэксту, літаратурны працэс.
Асноўныя навуковыя работы (2010-2019 гадоў):
Манаграфія
Мацюхіна, Т.Б. Беларускі імпрэсіянізм / Т.Б. Мацюхіна. – Мінск: Беларуская навука, 2015. – 202 с.
Раздзел з калектыўнай манаграфіі
Мацюхіна, Т.Б. Навуковыя школы неарамантызму, імпрэсіянізму, сімвалізму ў сучасным літаратуразнаўстве / Т.Б. Мацюхіна // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур / М.А. Тычына; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2018. – 326–397.
Навуковыя артыкулы
1. Мацюхіна, Т.Б. "Гук" і "колер" у імпрэсіяністычнай фальклорна-песеннай лірыцы Л. Украінкі, П. Тычыны, Ул. Сасюры / Т.Б. Мацюхіна // Фальклор і сучасная культура: матэрыялы III Міжнар. навук.-практ. канф., 21–22 крас. 2011 г., Мінск. У 2 ч. Ч. 2. / рэдкал.: І. С. Роўда [і інш.]. – Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2011. – С. 82–84.
2. Мацюхіна, Т.Б. Пейзажная лірыка Я. Пушчы ў гука-выяўленчым кантэксце / Т.Б. Мацюхіна // Молодежь в науке – 2011: прил. к журн. "Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі". В 5 ч. Ч. 2. Серия гуманитарных наук / Нац. акад. наук Беларуси. Совет молодых ученых НАН Беларуси; редкол.: А. А. Коваленя (гл. ред.), В. В. Гниломедов [и др.]. – Минск: Беларус. навука, 2012. – С. 249–253.
3. Мацюхіна, Т.Б. Паэтычныя тэксты ХХІ стагоддзя: спецыфіка ўспрымання / Т.Б. Мацюхіна // Народная асвета. – 2012. – № 7. – С. 86–89.
4. Мацюхіна, Т.Б. Даследаванне імпрэсіянізму ў літаратуразнаўстве XX–пачатку XXI ст.: тэарэтычны і гістарычны аспекты / Т.Б. Мацюхіна // Полымя. – 2012. – № 9. – С. 115–123.
5. Мацюхіна, Т.Б. Паэтыка імпрэсіянізму ў лірыцы Н. Арсенневай: роля вобразных характарыстык ("дзень-ноч", "святло-цемра", "сонца-месяц" і інш.) у мастацкім свеце аўтара / Т.Б. Мацюхіна // Міфалогія – Фальклор –Літаратура. – 2012. – С. 55–60.
6. Мацюхіна, Т.Б. Рэалістычнае і імпрэсіяністычнае ў прозе М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць. Матэрыялы XX Гарэцкіх чытанняў. Мінск, 14 чэрвеня 2012 г. Калектыў аўтараў. – Мінск: 2012. – С. 102–106.
7. Мацюхіна, Т.Б. Прыкметы імпрэсіянізму ў пейзажнай лірыцы Я. Коласа / Т.Б. Мацюхіна // Мова – літаратура – культура: Міжнар. навук. канф., прысв. 130-годдзю з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа, 27–28 верас. 2012 г., Мінск, БДУ: зб. навук. арт. / пад агул. рэд. Т.І. Шамякінай. – Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2012. – С. 59– 64.
8. Мацюхіна, Т.Б. Сімвал і яго ўспрыманне ў "малой прозе" М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (да 120-годдзя з дня нараджэння Максіма Гарэцкага). Матэрыялы XXI Гарэцкіх чытанняў. Мінск, 15 лютага 2013 г. Калектыў аўтараў. – Мінск, 2013. – С. 166–170.
9. Мацюхіна, Т.Б. Імпрэсіянізм у лірыцы М. Маляўкі / Т.Б. Мацюхіна // Роднае слова. – 2013. – № 3. – С. 24–26.
10. Мацюхіна, Т.Б. Сімвал і яго ўспрыманне ў творчасці Я. Купалы / Т.Б. Мацюхіна // Славянскія літаратуры ў кантэксце сусветнай: да 900-годдзя Кірыла Тураўскага і 200-годдзя Тараса Шаўчэнкі: матэрыялы XI Міжнар. навук. канф., Мінск, 24–26 кастр. 2013 г. У 2 ч. Ч. 1 / пад рэд. Т. П. Казаковай. – Мінск: РІВШ, 2013. – С. 230–234.
11. Мацюхіна, Т.Б. Выхаваўчы патэнцыял паэзіі Э. Агняцвет / Т.Б. Мацюхіна // Народная асвета. – 2013. – № 10. – С. 82–85.
12. Мацюхіна, Т.Б. Неарамантызм у творах сучасных беларускіх аўтараў: праблемы рэцэптыўнай эстэтыкі (на прыкладзе творчасці У. Караткевіча, Л. Рублеўскай, В. Шніпа) / Т.Б. Мацюхіна // Літаратури світу: поетика, ментальність, духовність.– 2014. – Вип. 3. – С. 205–212.
13. Мацюхіна, Т.Б. Сімвалічнае значэнне фальклорных вобразаў у імпрэсіяністычна скіраванай творчасці І. Буніна / Т.Б. Мацюхіна // Традыцыі і сучасны стан культуры і мастацтва: матэрыялы Міжнароднай навук.-практ. канф. (28–29 лістапада 2013 г., г. Мінск): У 2 частках. Ч. 2 / уклад. Н.С. Бункевіч [і інш.]; гал. рэд. А.І. Лакотка; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2014. – С. 283–287.
14. Мацюхіна, Т.Б. Педагагічнае майстэрства В. Івашына і ягоны ўклад у сферу гуманітарных ведаў / Т.Б. Мацюхіна // Молодежный сборник научных статей "Научные стремления". Выпуск № 10 / ООО "Лаборатория интеллекта" и Центр молодежных инноваций. – Минск: "Энциклопедикс", 2014. – С. 59–61.
15. Мацюхіна, Т.Б. Праявы сімвалісцкага мыслення ў беларускай літаратуры XXI ст. (на прыкладзе творчасці Генадзя Аўласенкі, Юрыя Станкевіча) / Т.Б. Мацюхіна // Роднае слова. – № 10. – 2014. – С. 6–8.
16. Мацюхіна, Т.Б. Імпрэсіяністычныя тэндэнцыі ў паэзіі А. Коршака / Т.Б. Мацюхіна // Спадчына І.Я. Навуменкі і актуальныя праблемы літаратуразнаўства: зб. нав. артыкулаў. – Выпуск 2. – Гомель: Мін-ва адукацыі РБ, Гомел. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны, 2014. – С. 193–197.
17. Мацюхіна, Т.Б. Навукова-тэарэтычнае асэнсаванне эстэтыкі імпрэсіянізму і яе праявы ў "Скарбах жыцця" М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія: жыццё і творчасць (да 100-годдзя першай і 75-годдзя другой сусветных войнаў): матэрыялы XII Гарэцкіх чытанняў / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; адказны рэдактар Р. Гарэцкі. – Мінск: выд. В. Хурсік, 2014. – С. 141–146.
18. Мацюхіна, Т.Б. Мастацкая выява духоўнага свету персанажаў у антываенных апавяданнях Івана Навуменкі / Т.Б. Мацюхіна // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры: мат-лы рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння І.Я. Навуменкі), Мінск, 26–27 лютага 2015 г. / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2015. – С. 133–138.
19. Мацюхіна, Т.Б. Літаратурны сімвалізм у рэчышчы рэцэптыўнай эстэтыкі / Т.Б. Мацюхіна // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук. – 2015. – № 2. – С. 95–99.
20. Мацюхіна, Т.Б. "Я зачэрпнула сягоння жменю сонечных праменняў…" / Т.Б. Мацюхіна // Верасень. – 2015. – № 12. – С. 163–175.
21. Мацюхіна, Т.Б. Праявы сімвалісцка-імпрэсіяністычнага мыслення ў творчасці П. Верлена і С. Малармэ / Т.Б. Мацюхіна // Мова і літаратура ў XXI стагоддзі: актуальныя аспекты даследавання: матэрыялы III Рэсп. навук.-практ. канф. маладых навукоўцаў, Мінск, 27 сак. 2015 г. / рэдкал.: П.І. Навойчык (адк. рэд.) [і інш.]; Бел. дзярж. ун-т. – Мінск: БДУ, 2015. – С. 171–175.
22. Мацюхіна, Т.Б. Праблема выбару ў псіхалагічнай прозе М. Зарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Беларуская літаратура ў культурнай прасторы сучаснага грамадства: матэрыялы Міжнар. навук. канферэнцыі да 120-годдзя з дня нараджэння Кандрата Крапівы (Мінск, 3-4 сакавіка 2016 г.) / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2016. – С. 205–207.
23. Мацюхіна, Т.Б. Асаблівасці псіхалагічнага пісьма пры асэнсаванні лёсу чалавека ў чужым асяроддзі (на прыкладзе "Сібірскіх абразкоў" М. Гарэцкага) / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія: жыццё і творчасць (да 95-годдзя з дня нараджэння Галіны Максімаўны Гарэцкай і 50-годдзя вяртання на Беларусь Гаўрылы Іванавіча Гарэцкага): матэрыялы XXIV Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 16 чэрв. 2016 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэсп. фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. НАН Беларусі; Р. Гарэцкі (адк. рэд.). – Мінск, 2016. – С. 185–189.
24. Мацюхіна, Т.Б. Навукова-культуралагічная карціна свету ў неарамантычна скіраванай творчасці В. Ластоўскага / Т.Б. Мацюхіна // Мова–Літаратура–Культура: матэрыялы VIII Міжнар. навук. канф., Мінск, 15–16 вер. 2016 г. У 2 ч. Ч. 2 / Беларус. дзярж. ун-т. – Мінск: РІВШ, 2016. – С. 65–68.
25. Мацюхіна, Т.Б. Неарамантык Уладзімір Жылка / Т.Б. Мацюхіна // Верасень. – 2017. – № 1. – С. 177–182.
26. Мацюхіна, Т.Б. "Пачуццяў першых залатыя высі" / Т.Б. Мацюхіна // Роднае слова. – 2017. – № 9. – С. 19–21.
27. Мацюхіна, Т.Б. Выява ўнутранага свету персанажаў у апавяданнях Цішкі Гартнага: асаблівасці псіхалагічнага пісьма / Т.Б. Мацюхіна // Капыльскія чытанні-2017: да 130-годдзя з дня нараджэння бел. грам. і дзярж. дзеяча, акад-ка АН БССР, пісьменніка Зміцера Хведаравіча Жылуновіча (Цішкі Гартнага) (Капыль, 20 кастрычніка 2017 г.) / Цэнтр дасл-ў бел. к-ры, мовы і літ. Нац. акад. навук Б-сі. – Мінск: Права і эканоміка, 2017. – С. 61–65.
28. Мацюхіна, Т.Б. Навукова-тэарэтычнае асэнсаванне літаратурнага працэсу ў публіцыстыцы М. Гарэцкага / Т.Б. Мацюхіна // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (прысвячаецца 125-годдзю з дня нараджэння Максіма Гарэцкага: матэрыялы XXVI Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 19 красав. 2018 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; Р. Гарэцкі (адк. рэд.). – Мінск: РІВШ, 2018. – С. 122–127.
29. Матюхина, Т.Б. Неоромантизм в белорусской литературе XX–XXI веков: проблематика, мотивы, образы / Т.Б. Матюхина // Фундаментальные научные исследования: теоретические и практические аспекты: сборник материалов IX Международной научно-практической конференции (15 февраля 2019 г.). Том II. – Кемерово: ЗапСибНЦ, 2019. – С. 43–46.
Карп Алена Аляксандраўна
708 пак.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася ў 1987 г. Скончыла з залатым медалём сярэднюю школу № 1 г.п. Карэлічы. Вучылася на філалагічным факультэце БДУ (2005–2010 гг., спецыяльнасць "беларуская філалогія"), у магістратуры пры ім (2010–2011 гг., спецыяльнасць "літаратуразнаўства"). У 2013–2016 гг. вучылася ў аспірантуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (аддзел тэорыі і гісторыі літаратуры).
Працоўная і навуковая дзейнасць:
Працавала рэдактарам аддзела прозы часопіса "Маладосць", рэдактарам аддзела крытыкі газеты "Літаратура і мастацтва". З 1 лістапада 2016 г. працуе ў аддзеле тэорыі і гісторыі літаратуры Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. У межах выканання калектыўнай тэмы працуе над тэмамі "Беларуская літаратурная крытыка 1940–1955 гадоў", "Беларуская літаратурная крытыка "нашаніўскага" перыяду".
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэорыя літаратуры, літаратурная крытыка, беларуская літаратура 1920–1930 гг.
Публікацыі:
1. Карп, А. А. Матыўная прастора беларускай паэзіі пачатку ХХІ стагоддзя / А. А. Карп // Беларускае літаратуразнаўства: навукова-метадычны зборнік / гал. рэд. Л. Д. Сінькова. – Вып. 9. – Мінск : БДУ, 2011. – С. 44–51.
2. Карп, А. Літаратурная крытыка Антона Луцкевіча нашаніўскага перыяду ў святле дыскурснага аналізу / А. Карп // Полымя. – 2014. – № 9. – С. 149–153.
3. Карп, А. Пад польскай акупацыяй. Літаратуразнаўчыя штудыі штотыднёвіка "Рунь" (1920) / А. Карп // Маладосць. – 2015. – № 2. – С. 138–142.
4. Карп, А. А. Станаўленне і эвалюцыя крытычнай думкі ў газеце "Наша Ніва" (1906 – 1915 гг.) / А. А. Карп // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры: мат. рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння І. Я. Навуменкі), Мінск, 26–27 лютага 2015 г. / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2015. – С. 307–312.
5. Карп, А. Літаратурная крытыка Максіма Гарэцкага: канцэпцыя і рэалізацыя / А. Карп // Полымя. – 2016. – № 1. – С. 135–141.
6. Карп, А. А. Каштоўнасная парадыгма літаратурнай крытыкі часопіса "Полымя" 1920-х гадоў / А. А. Карп // Веснік БДУ. Серыя 4. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – 2016. – № 2. – С. 13–17.
7. Карп, А. А. Літаратурная крытыка "Полымя" 1920-х гадоў: праблемы метадалогіі / А. А. Карп // Першы міжнародны навуковы кангрэс беларускай культуры : зборнiк матэрыялаў (Мiнск, Беларусь, 5 – 6 мая 2016 г.) / гал. рэд. А. І. Лакотка; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск : Права і эканоміка, 2016. – С. 722–725.
8. Карп, А. А. Маргінальныя формы літаратурнай крытыкі ў творчасці Якуба Коласа / А. А. Карп // Каласавіны: матэрыялы ХХІХ навуковай канферэнцыі, прысвечанай 70-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне і 90-годдзю паэмы Якуба Коласа "Сымон-музыка". – Мінск : РИФТУР, 2016. – с. 89–94.
9. Карп, А. А. Прызыў ударнікаў у літаратуру: як і навошта (на матэрыяле апавядання Цішкі Гартнага "Першы твор") / А. А. Карп // Капыльскія чытанні – 2017 : да 130-годдзя з дня нараджэння беларускага грамадскага і дзяржаўнага дзеяча, акадэміка АН БССР, пісьменніка Зміцера Хведаравіча Жылуновіча (Цішкі Гартнага) (Капыль, 20 кастрычніка 2017 г.) / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. Акадэміі навук Беларусі. – Мінск : Права і эканоміка, 2017. – С. 66–72.
10. Карп, А. А. Адам Бабарэка як маладнякоўскі крытык: змена парадыгмы і статусу / А. А. Карп // Полымя. – 2018. – № 1. – С. 139–146.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася ў 1987 г. Скончыла з залатым медалём сярэднюю школу № 1 г.п. Карэлічы. Вучылася на філалагічным факультэце БДУ (2005–2010 гг., спецыяльнасць "беларуская філалогія"), у магістратуры пры ім (2010–2011 гг., спецыяльнасць "літаратуразнаўства"). У 2013–2016 гг. вучылася ў аспірантуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (аддзел тэорыі і гісторыі літаратуры).
Працоўная і навуковая дзейнасць:
Працавала рэдактарам аддзела прозы часопіса "Маладосць", рэдактарам аддзела крытыкі газеты "Літаратура і мастацтва". З 1 лістапада 2016 г. працуе ў аддзеле тэорыі і гісторыі літаратуры Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. У межах выканання калектыўнай тэмы працуе над тэмамі "Беларуская літаратурная крытыка 1940–1955 гадоў", "Беларуская літаратурная крытыка "нашаніўскага" перыяду".
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэорыя літаратуры, літаратурная крытыка, беларуская літаратура 1920–1930 гг.
Публікацыі:
1. Карп, А. А. Матыўная прастора беларускай паэзіі пачатку ХХІ стагоддзя / А. А. Карп // Беларускае літаратуразнаўства: навукова-метадычны зборнік / гал. рэд. Л. Д. Сінькова. – Вып. 9. – Мінск : БДУ, 2011. – С. 44–51.
2. Карп, А. Літаратурная крытыка Антона Луцкевіча нашаніўскага перыяду ў святле дыскурснага аналізу / А. Карп // Полымя. – 2014. – № 9. – С. 149–153.
3. Карп, А. Пад польскай акупацыяй. Літаратуразнаўчыя штудыі штотыднёвіка "Рунь" (1920) / А. Карп // Маладосць. – 2015. – № 2. – С. 138–142.
4. Карп, А. А. Станаўленне і эвалюцыя крытычнай думкі ў газеце "Наша Ніва" (1906 – 1915 гг.) / А. А. Карп // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры: мат. рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння І. Я. Навуменкі), Мінск, 26–27 лютага 2015 г. / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2015. – С. 307–312.
5. Карп, А. Літаратурная крытыка Максіма Гарэцкага: канцэпцыя і рэалізацыя / А. Карп // Полымя. – 2016. – № 1. – С. 135–141.
6. Карп, А. А. Каштоўнасная парадыгма літаратурнай крытыкі часопіса "Полымя" 1920-х гадоў / А. А. Карп // Веснік БДУ. Серыя 4. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. – 2016. – № 2. – С. 13–17.
7. Карп, А. А. Літаратурная крытыка "Полымя" 1920-х гадоў: праблемы метадалогіі / А. А. Карп // Першы міжнародны навуковы кангрэс беларускай культуры : зборнiк матэрыялаў (Мiнск, Беларусь, 5 – 6 мая 2016 г.) / гал. рэд. А. І. Лакотка; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск : Права і эканоміка, 2016. – С. 722–725.
8. Карп, А. А. Маргінальныя формы літаратурнай крытыкі ў творчасці Якуба Коласа / А. А. Карп // Каласавіны: матэрыялы ХХІХ навуковай канферэнцыі, прысвечанай 70-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне і 90-годдзю паэмы Якуба Коласа "Сымон-музыка". – Мінск : РИФТУР, 2016. – с. 89–94.
9. Карп, А. А. Прызыў ударнікаў у літаратуру: як і навошта (на матэрыяле апавядання Цішкі Гартнага "Першы твор") / А. А. Карп // Капыльскія чытанні – 2017 : да 130-годдзя з дня нараджэння беларускага грамадскага і дзяржаўнага дзеяча, акадэміка АН БССР, пісьменніка Зміцера Хведаравіча Жылуновіча (Цішкі Гартнага) (Капыль, 20 кастрычніка 2017 г.) / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. Акадэміі навук Беларусі. – Мінск : Права і эканоміка, 2017. – С. 66–72.
10. Карп, А. А. Адам Бабарэка як маладнякоўскі крытык: змена парадыгмы і статусу / А. А. Карп // Полымя. – 2018. – № 1. – С. 139–146.
Масарэнка Юлія Аляксандраўна
708 пак.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Маб. тэл.: +375 29 1476509; +375 25 5165779
E-mail: jm-71@outlook.com
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася 11 лістапада 1971 года і вырасла ў Мінску ў сям'і беларускага пісьменніка Алеся Масарэнкі.Пасля заканчэння (1989) СШ №137 паступала на біяфак БДУ, аднак не прайшла па конкурсе з-за недахопу аднаго бала і ўладкавалася на працуна пасаду прэпаратара ў Цэнтральнай навукова-даследчай лабараторыі пры Кафедры сангігіены і эпідэміялогіі Мінскага дзяржаўнага медыцынскага інстытута. У пачатку 1990-га пачала наведваць літаб'яднанне "Крыніцы".
Апавяданне "Чароўная ноч" стала першай публікацыяй пад літаратурным псеўданімам Юлія Алесьніна на старонках той жа "Чырвонай змены", што пасадзейнічала прыняццю свядомага рашэння атрымаць прафесію філолага. Падчас вучобы на беларускім аддзяленні філфака БДУ (1990–1995) была актыўным сябрам вышэйзгаданага літаб'яднання "Крыніцы".
Паралельна нейкі час выконвала абавязкі адказнай за падрыхтоўку да друку літстаронкі "Крыніцы" на пасадзе карэспандэнта "Чырвонай змены".
Пасля заканчэння (1989) СШ №137 паступала на біяфак БДУ, аднак не прайшла па конкурсе з-за недахопу аднаго бала і ўладкавалася на працуна пасаду прэпаратара ў Цэнтральнай навукова-даследчай лабараторыі пры Кафедры сангігіены і эпідэміялогіі Мінскага дзяржаўнага медыцынскага інстытута. У пачатку 1990-га стала наведваць літаб'яднанне "Крыніцы".
У 1997-ым паступіла ў аспірантуру Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі, распачала дысертацыйнае даследаванне на тэму "Эстэтычны ідэал у творчасці маладых беларускіх пісьменнікаў (1985–2000)" пад навуковым кіраўніцтвам акадэміка, доктара філалагічных навук Віктара (Антонавіча) Каваленкі. Адначасова працягвала працаваць пагадзіннікам у названым ліцэі і рэдактарам аддзела прозы у рэдакцыі часопіса "Першацвет". У 1998-ым за шэраг літаратуразнаўчых публікацый стала лаўрэатам прэміі Беларускага саюза літаратурна-мастацкіх крытыкаў і была прынята ў кола яго сяброў. З 2000-га залічана ў Аддзел тэорыі (цяпер – тэорыі і гісторыі) літаратуры тагачаснага Інстытута літаратуры (цяпер – Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі) на пасаду малодшага навуковага супрацоўніка і прызначана сакратаром аддзела (на бязвыплатнай аснове),кім працуе і па сённяшні дзень. Узнагароджана Ганаровай граматай Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (2018).
Акрамя напісання індывідуальных раздзелаў у межах калектыўных планавых тэм і актыўнага ўдзелу ў міжнародных і рэспубліканскіх навуковых і навукова-практычных мерапрыемствах, даволі працяглы час на грамадскіх пачатках працавала сакратаром прафкама і ў Савеце па абароне дысертацый Інстытута тэхнічным памочнікам вучонага сакратара – вядомага вучонага-літаратуразнаўцы, доктара філалагічных навук Генадзя Кісялёва.
Сфера навуковых інтарэсаў:
Займаецца развіццём такіх напрамкаў беларускага літаратуразнаўства, як "літаратура 20–30-х гадоў ХХ ст.", "сучасны літаратурны працэс", "сучасныя тэксталагічныя падыходы і праблема вывучэння, выдання і перавыдання твораў беларускай літаратуры", "псіхалогія творчасці", "эстэтыка літаратурна-мастацкага твора", "інавацыйныя метады даследавання літаратурных твораў", "беларускае апавяданне ХХ–ХХІ стст." і інш.
Мае больш за 50 навуковых і літаратурна-крытычных публікацый у рэспубліканскім друку.
Публікацыі:
1. Вобраз летуценніка і канцэпт "маладосць/юнацтва" ў творчасці Івана Навуменкі: паэтыка выявы сэнсазместу // Творчасць Івана Навуменкі: славянскі, еўрапейскі, сусветны кантэкст: да 85-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі, акадэміка І.Я.Навуменкі: матэрыялы Рэспуб.навук.канф. (г.Мінск, 16 лютага 2010 г.) / Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы; рэд.кал.: С.С.Лаўшук (нав.рэд.), А.А.Манкевіч (уклад.), І.Г.Баўтрэль [і інш.]. – Мн.: Права і эканоміка, 2010. – С. 220–225.
2. Ідэйна-эстэтычная роля імя/назвы ў беларускай мастацкай прозе // Беларуская анамастыка. Гiсторыя i сучаснасць: матэрыялы Мiжнарод.навук. канф. (Мiнск, 20 красавiка 2010 г.) / Iнстытут мовы i лiтаратуры iмя Якуба Коласа i Янкi Купалы НАН Беларусi; рэдкал.: I.Л.Капылоў, А.М.Лапцёнак, Т.М.Маракулiна [i iнш.]. – Мн.: Права i эканомiка, 2010. – С. 252–259.
3. Канцэпталогія ў даследаванні беларускай лірычнай прозы// Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі літаратуры" / М.А. Тычына, Я.А. Гарадніцкі, Г.М. Кісліцына [і інш.]; навук. рэд.: д.філал.н. М.А. Тычына; НАН Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. – Мн.: Беларуская навука, 2011. – С. 323–374.
4. «Ліст да п. В. Ластоўскага»// Максім Багдановіч: энцыклап. / Склад.: І.У. Саламевіч, М.В. Трус; рэдкал.: Т.У. Бялова (гал. рэд.), А.В. Праляскоўскі, П.П. Латушка [і інш.]. – Мн.: БелЭн імя Петруся Броўкі, 2011. – С. 312–313.
5. «С.Е.Палуяну» ("Глянь, як зорка у цемні ляціць...") // Максім Багдановіч: энцыклапедыя / Склад.: І.У. Саламевіч, М.В. Трус; рэдкал.: Т.У. Бялова (гал. рэд.), А.В. Праляскоўскі, П.П. Латушка [і інш.]. – Мн.: БелЭн імя Петруся Броўкі, 2011. – С. 466–468.
6. «С.Палуяну» ("Ты быў,як месяц, адзінокі...)// Максім Багдановіч: энцыклапедыя / Склад.: І.У. Саламевіч, М.В. Трус; рэдкал.: Т.У. Бялова (гал. рэд.), А.В. Праляскоўскі, П.П. Латушка [і інш.]. – Мн.: БелЭн імя Петруся Броўкі, 2011. – С. 477.
7. Маладая рускамоўная літаратура Беларусі 2000-х гг.: аспекты тэорыі і крэатыўнай практыкі // Беларуская і руская літаратуры: тыпалогія ўзаемасувязей і нацыянальнай ідэнтыфікацыі: матэрыялы Міжнар. навук. канф., , (Мінск, 18–19 красавіка 2012 г.) / Інстытут мовы і літаратуры імя Я.Коласа і Я.Купалы НАН Беларусі. – Мн.: Права і эканоміка, 2012. – С. 222–229.
8. Семіяэстэтычны аналіз паэтычнага твора і тэорыя аб'ектыўнага карэляту(На матэрыяле верша Максіма Танка «Светлячок») // Максім Танк у дыялогу славянскіх літаратур: традыцыі, наватарства, нацыянальная адметнасць: матэрыялы Міжнароднай навук. канф. да 100-годдзя з дня нараджэння акадэміка АН БССР, народнага паэта, лаўрэата Ленінскай прэміі СССР і Дзяржаўных прэмій СССР і БССР Максіма Танка (Мінск. 17–18 верасня 2012 г.) / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. – Мн.: Права і эканоміка, 2012. – С. 143–155.
9. Гісторыя артыкула Якуба Коласа "Творчая дружба" (1938) – новая старонка ў айчынным коласазнаўстве // Творчая спадчына Янкі Купалы і Якуба Коласа ў сістэме дзяржаўна-культурных і духоўна-эстэтычных прыярытэтаў ХХІ стагоддзя: матэрыялы Міжнароднай навук.-практыч. канф. да 130-годдзя з дня нараджэння класікаў беларускай літаратуры (Мінск, 25–26 верасня 2012 г.) / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. – Мн.: Права і эканоміка, 2012. – С. 153–164.
10. Сучасны беларускамоўны тэкст як аснова літаратурна-мастацкага твора // Славянскія літаратуры ў кантэксце сусветнай: да 900-годдзя Кірылы Тураўскага і 200-годдзя Тараса Шаўчэнкі: зборнік матэрыялаў ХІ Міжнароднай навуковай канферэнцыі, г. Мінск, 24–26 кастрычніка 2013 г., філфак БДУ. – Мн.: РІВШ, 2013. – С. 178–183.
11. Беларускія творы малой эпікі ХІХ‑ХХІ стст.: паняцце, роля ў літпрацэсе, спецыфіка даследавання // Беларуская літаратура ў культурнай прасторы сучаснага грамадства: матэрыялы Міжнар. навук. канф. да 120-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі Кандрата Крапівы (Мінск, 3–4 сакавіка 2016 г.) / Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; рэд. кал.: уклад. А.А. Манкевіч [і інш.]. – Мн.: Права і эканоміка, 2016. – С. 95–98.
12. Аб некаторых асаблівасцях тэксталогіі малога эпічнага твора// Сучасная беларуская тэксталогія: актуальныя праблемы і перспектывы развіцця: матэрыялы Рэспубл. навук.-практыч. канф. (Мінск, 22–23 лістапада 2016 года) / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры; Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы; рэд. кал.: Васілевіч А.А. (уклад.) [і інш.]. – Мн.: Права і эканоміка, 2016. – С. 142‑146.
13. Максім Гарэцкі як аналітык беларускай малой эпікі // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (прысвячаецца літаратурна-мастацкай і навуковай дзейнасці братоў Гарэцкіх): матэрыялы ХХV Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 22 чэрвеня 2017 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; Р.Гарэцкі (адказ. рэд.).[і інш.]. – С. 111–118.
14. Літаратурна-мастацкі тэкст праз тэорыю аб'ектыўнага карэляту і "новых адзінстваў" // Тэорыя лiтаратурыў дыялогу еўрапейскіх культур : [манаграфія] / М. А. Тычына [і інш.]; рэд. М. А. Тычына; НАН Беларусi, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мн.: Беларус. навука, 2018. – С. 466–511.
15. Максім Гарэцкі – пра Слова і Справу Ф. Скарыны// Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (прысвячаецца 125-годдзю з дня нараджэння Максіма Гарэцкага): матэрыялы ХХVІ Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 19 красав. 2018 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; Р.Гарэцкі (адказ. рэд.).[і інш.]. – Мінск: РІВШ, 2018. – С. 117–122.
Раб. тэл.: +37517 284-25-01
Маб. тэл.: +375 29 1476509; +375 25 5165779
E-mail: jm-71@outlook.com
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася 11 лістапада 1971 года і вырасла ў Мінску ў сям'і беларускага пісьменніка Алеся Масарэнкі.Пасля заканчэння (1989) СШ №137 паступала на біяфак БДУ, аднак не прайшла па конкурсе з-за недахопу аднаго бала і ўладкавалася на працуна пасаду прэпаратара ў Цэнтральнай навукова-даследчай лабараторыі пры Кафедры сангігіены і эпідэміялогіі Мінскага дзяржаўнага медыцынскага інстытута. У пачатку 1990-га пачала наведваць літаб'яднанне "Крыніцы".
Апавяданне "Чароўная ноч" стала першай публікацыяй пад літаратурным псеўданімам Юлія Алесьніна на старонках той жа "Чырвонай змены", што пасадзейнічала прыняццю свядомага рашэння атрымаць прафесію філолага. Падчас вучобы на беларускім аддзяленні філфака БДУ (1990–1995) была актыўным сябрам вышэйзгаданага літаб'яднання "Крыніцы".
Паралельна нейкі час выконвала абавязкі адказнай за падрыхтоўку да друку літстаронкі "Крыніцы" на пасадзе карэспандэнта "Чырвонай змены".
Пасля заканчэння (1989) СШ №137 паступала на біяфак БДУ, аднак не прайшла па конкурсе з-за недахопу аднаго бала і ўладкавалася на працуна пасаду прэпаратара ў Цэнтральнай навукова-даследчай лабараторыі пры Кафедры сангігіены і эпідэміялогіі Мінскага дзяржаўнага медыцынскага інстытута. У пачатку 1990-га стала наведваць літаб'яднанне "Крыніцы".
У 1997-ым паступіла ў аспірантуру Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі, распачала дысертацыйнае даследаванне на тэму "Эстэтычны ідэал у творчасці маладых беларускіх пісьменнікаў (1985–2000)" пад навуковым кіраўніцтвам акадэміка, доктара філалагічных навук Віктара (Антонавіча) Каваленкі. Адначасова працягвала працаваць пагадзіннікам у названым ліцэі і рэдактарам аддзела прозы у рэдакцыі часопіса "Першацвет". У 1998-ым за шэраг літаратуразнаўчых публікацый стала лаўрэатам прэміі Беларускага саюза літаратурна-мастацкіх крытыкаў і была прынята ў кола яго сяброў. З 2000-га залічана ў Аддзел тэорыі (цяпер – тэорыі і гісторыі) літаратуры тагачаснага Інстытута літаратуры (цяпер – Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі) на пасаду малодшага навуковага супрацоўніка і прызначана сакратаром аддзела (на бязвыплатнай аснове),кім працуе і па сённяшні дзень. Узнагароджана Ганаровай граматай Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі (2018).
Акрамя напісання індывідуальных раздзелаў у межах калектыўных планавых тэм і актыўнага ўдзелу ў міжнародных і рэспубліканскіх навуковых і навукова-практычных мерапрыемствах, даволі працяглы час на грамадскіх пачатках працавала сакратаром прафкама і ў Савеце па абароне дысертацый Інстытута тэхнічным памочнікам вучонага сакратара – вядомага вучонага-літаратуразнаўцы, доктара філалагічных навук Генадзя Кісялёва.
Сфера навуковых інтарэсаў:
Займаецца развіццём такіх напрамкаў беларускага літаратуразнаўства, як "літаратура 20–30-х гадоў ХХ ст.", "сучасны літаратурны працэс", "сучасныя тэксталагічныя падыходы і праблема вывучэння, выдання і перавыдання твораў беларускай літаратуры", "псіхалогія творчасці", "эстэтыка літаратурна-мастацкага твора", "інавацыйныя метады даследавання літаратурных твораў", "беларускае апавяданне ХХ–ХХІ стст." і інш.
Мае больш за 50 навуковых і літаратурна-крытычных публікацый у рэспубліканскім друку.
Публікацыі:
1. Вобраз летуценніка і канцэпт "маладосць/юнацтва" ў творчасці Івана Навуменкі: паэтыка выявы сэнсазместу // Творчасць Івана Навуменкі: славянскі, еўрапейскі, сусветны кантэкст: да 85-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі, акадэміка І.Я.Навуменкі: матэрыялы Рэспуб.навук.канф. (г.Мінск, 16 лютага 2010 г.) / Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы; рэд.кал.: С.С.Лаўшук (нав.рэд.), А.А.Манкевіч (уклад.), І.Г.Баўтрэль [і інш.]. – Мн.: Права і эканоміка, 2010. – С. 220–225.
2. Ідэйна-эстэтычная роля імя/назвы ў беларускай мастацкай прозе // Беларуская анамастыка. Гiсторыя i сучаснасць: матэрыялы Мiжнарод.навук. канф. (Мiнск, 20 красавiка 2010 г.) / Iнстытут мовы i лiтаратуры iмя Якуба Коласа i Янкi Купалы НАН Беларусi; рэдкал.: I.Л.Капылоў, А.М.Лапцёнак, Т.М.Маракулiна [i iнш.]. – Мн.: Права i эканомiка, 2010. – С. 252–259.
3. Канцэпталогія ў даследаванні беларускай лірычнай прозы// Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі літаратуры" / М.А. Тычына, Я.А. Гарадніцкі, Г.М. Кісліцына [і інш.]; навук. рэд.: д.філал.н. М.А. Тычына; НАН Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. – Мн.: Беларуская навука, 2011. – С. 323–374.
4. «Ліст да п. В. Ластоўскага»// Максім Багдановіч: энцыклап. / Склад.: І.У. Саламевіч, М.В. Трус; рэдкал.: Т.У. Бялова (гал. рэд.), А.В. Праляскоўскі, П.П. Латушка [і інш.]. – Мн.: БелЭн імя Петруся Броўкі, 2011. – С. 312–313.
5. «С.Е.Палуяну» ("Глянь, як зорка у цемні ляціць...") // Максім Багдановіч: энцыклапедыя / Склад.: І.У. Саламевіч, М.В. Трус; рэдкал.: Т.У. Бялова (гал. рэд.), А.В. Праляскоўскі, П.П. Латушка [і інш.]. – Мн.: БелЭн імя Петруся Броўкі, 2011. – С. 466–468.
6. «С.Палуяну» ("Ты быў,як месяц, адзінокі...)// Максім Багдановіч: энцыклапедыя / Склад.: І.У. Саламевіч, М.В. Трус; рэдкал.: Т.У. Бялова (гал. рэд.), А.В. Праляскоўскі, П.П. Латушка [і інш.]. – Мн.: БелЭн імя Петруся Броўкі, 2011. – С. 477.
7. Маладая рускамоўная літаратура Беларусі 2000-х гг.: аспекты тэорыі і крэатыўнай практыкі // Беларуская і руская літаратуры: тыпалогія ўзаемасувязей і нацыянальнай ідэнтыфікацыі: матэрыялы Міжнар. навук. канф., , (Мінск, 18–19 красавіка 2012 г.) / Інстытут мовы і літаратуры імя Я.Коласа і Я.Купалы НАН Беларусі. – Мн.: Права і эканоміка, 2012. – С. 222–229.
8. Семіяэстэтычны аналіз паэтычнага твора і тэорыя аб'ектыўнага карэляту(На матэрыяле верша Максіма Танка «Светлячок») // Максім Танк у дыялогу славянскіх літаратур: традыцыі, наватарства, нацыянальная адметнасць: матэрыялы Міжнароднай навук. канф. да 100-годдзя з дня нараджэння акадэміка АН БССР, народнага паэта, лаўрэата Ленінскай прэміі СССР і Дзяржаўных прэмій СССР і БССР Максіма Танка (Мінск. 17–18 верасня 2012 г.) / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. – Мн.: Права і эканоміка, 2012. – С. 143–155.
9. Гісторыя артыкула Якуба Коласа "Творчая дружба" (1938) – новая старонка ў айчынным коласазнаўстве // Творчая спадчына Янкі Купалы і Якуба Коласа ў сістэме дзяржаўна-культурных і духоўна-эстэтычных прыярытэтаў ХХІ стагоддзя: матэрыялы Міжнароднай навук.-практыч. канф. да 130-годдзя з дня нараджэння класікаў беларускай літаратуры (Мінск, 25–26 верасня 2012 г.) / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі, Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. – Мн.: Права і эканоміка, 2012. – С. 153–164.
10. Сучасны беларускамоўны тэкст як аснова літаратурна-мастацкага твора // Славянскія літаратуры ў кантэксце сусветнай: да 900-годдзя Кірылы Тураўскага і 200-годдзя Тараса Шаўчэнкі: зборнік матэрыялаў ХІ Міжнароднай навуковай канферэнцыі, г. Мінск, 24–26 кастрычніка 2013 г., філфак БДУ. – Мн.: РІВШ, 2013. – С. 178–183.
11. Беларускія творы малой эпікі ХІХ‑ХХІ стст.: паняцце, роля ў літпрацэсе, спецыфіка даследавання // Беларуская літаратура ў культурнай прасторы сучаснага грамадства: матэрыялы Міжнар. навук. канф. да 120-годдзя з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі Кандрата Крапівы (Мінск, 3–4 сакавіка 2016 г.) / Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; рэд. кал.: уклад. А.А. Манкевіч [і інш.]. – Мн.: Права і эканоміка, 2016. – С. 95–98.
12. Аб некаторых асаблівасцях тэксталогіі малога эпічнага твора// Сучасная беларуская тэксталогія: актуальныя праблемы і перспектывы развіцця: матэрыялы Рэспубл. навук.-практыч. канф. (Мінск, 22–23 лістапада 2016 года) / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры; Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы; рэд. кал.: Васілевіч А.А. (уклад.) [і інш.]. – Мн.: Права і эканоміка, 2016. – С. 142‑146.
13. Максім Гарэцкі як аналітык беларускай малой эпікі // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (прысвячаецца літаратурна-мастацкай і навуковай дзейнасці братоў Гарэцкіх): матэрыялы ХХV Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 22 чэрвеня 2017 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; Р.Гарэцкі (адказ. рэд.).[і інш.]. – С. 111–118.
14. Літаратурна-мастацкі тэкст праз тэорыю аб'ектыўнага карэляту і "новых адзінстваў" // Тэорыя лiтаратурыў дыялогу еўрапейскіх культур : [манаграфія] / М. А. Тычына [і інш.]; рэд. М. А. Тычына; НАН Беларусi, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мн.: Беларус. навука, 2018. – С. 466–511.
15. Максім Гарэцкі – пра Слова і Справу Ф. Скарыны// Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (прысвячаецца 125-годдзю з дня нараджэння Максіма Гарэцкага): матэрыялы ХХVІ Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 19 красав. 2018 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубліканскі фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; Р.Гарэцкі (адказ. рэд.).[і інш.]. – Мінск: РІВШ, 2018. – С. 117–122.
Петухова Маргарыта Вячаславаўна
708 пак.
Раб. тэл.: 284-25-01
E-mail: grethen37912@mail.ru
Кароткая біяграфія:
нарадзілася 14.07.1987 года ў Мінску. З 1994 па 2005 навучалася ў сярэдняй агульнаадукацыйнай школе № 119 г.Мінска. У 2005 годзе паступіла на філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 2010 годзе з адзнакай скончыла дадзеную ўстанову па спецыяльнасці "Беларуская філалогія". У 2010 годзе паступіла ў магістратуру БДУ, якую скончыла ў 2011 годзе па спецыяльнасці "Літаратуразнаўства". У 2011-2014 гг. – аспірантка "Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі". Навуковы кіраўнік дысертацыйнай працы – М. А. Тычына.
З 2014 года – малодшы навуковы супрацоўнік аддзела тэорыі і гісторыі літаратуры.
Сфера навуковых інтарэсаў:
тэорыя літаратуры; гісторыя беларускай літаратуры.
Публікацыі
Глава ў калектыўнай манаграфіі:
1. Петухова, М. Інтэрмедыяльнасць творчасці аўтараў універсальнага тыпу / М. Петухова // Тэорыя лiтаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур : [манаграфія] / М. А. Тычына [і інш.] ; рэд. М. А. Тычына ; НАН Беларусi, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. - Мiнск : Беларуская навука, 2017. – С. 444 – 466.
Артыкулы ў навуковых часопісах і зборніках, рэкамендаваных ВАК
2. Грудзінава, М. В. Літаратурная творчасць Язэпа Драздовіча: інтэрмедыяльны аспект / М. В. Грудзінава // Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітарных навук. – 2013. – № 4. – С. 93 – 97.
2. Грудзінава, М. В. Экфрасіс у аповесці Язэпа Драздовіча "Вялікая шышка" / М. В. Грудзінава // Молодежь в науке – 2013 : прил. к журн. «Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі». В 5 ч. Ч. 5. Серия гуманитарных наук / Нац. акад. наук Беларуси. Совет молодых ученых НАН Беларуси ; редкол. А.А. Коваленя (гл. ред.), В. В. Гниломедов [и др.]. – Мінск : Беларуская навука, 2014. – С.86 –90.
3. Петухова, М. В. Гармонія тэксту і ілюстрацый у аповесці Яна Булгака "ДОМ" / М. В. Петухова // Народная асвета. – 2015. – № 1. – С. 93–96.
Артыкулы ў зборніках навуковых прац
4. Грудзінава М. Міцкевічаўская зямля ва ўспамінах Яна Булгака "Край дзіцячых гадоў" / М. Грудзінава // Працы кафедры гісторыі беларускае літаратуры Белдзяржуніверсітэта: Навуковы зборнік / Пад агульн. рэд. М. Хаўстовіча. Выпуск восьмы; Белдзяржуніверсітэт. – Мінск: Права і эканоміка, 2007. – С. 138 – 144.
5. Грудзінава М. Шляхецкі двор як свет забытай прыгажосці ва ўспамінах Я. Булгака / М. Грудзінава // Працы кафедры гісторыі беларускае літаратуры Белдзяржуніверсітэта: Навуковы зборнік / Пад агульн. рэд. М. Хаўстовіча. Выпуск дзесяты. – Мінск: Права і эканоміка, 2009. – С. 140 – 148.
6. Грудзінава, М. Міфалагема "страчанага раю" ў творах Яна Булгака / М. Грудзінава // Беларускае літаратуразнаўства : навукова-метадычны зборнік / гал. рэд. Л.Д. Сінькова. – Вып. 9. – Мінск : БДУ, 2011. – С. 21–23.
7. Грудзінава, М. Духоўны свет шляхецкага двара ва ўспамінах "Край дзіцячых гадоў" Яна Булгака / М. Грудзінава // Супольнасць традыцыі – садружнасць у будучыні : беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі : зборнік навуковых артыкулаў / прадм. І. Э. Багдановіч; пад рэд. І. Э. Багдановіч, С. М. Запрудскага. – Мінск : Кнігазбор, 2012. – С. 39–44.
8. Грудзінава, М. Сакралізацыя беларускага краявіду ў нарысах Яна Булгака "Вандроўкі фатографа ў слове і вобразе" / М. Грудзінава // Супольнасць традыцыі – садружнасць у будучыні : беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі : зборнік навуковых артыкулаў / прадм. І. Э. Багдановіч; пад рэд. І. Э. Багдановіч, С. М. Запрудскага. – Мінск : Кнігазбор, 2012. – С. 231 – 237.
9. Грудзінава, М. В. Узаемадзеянне слова і выявы ў творчасці Яна Булгака / М. В. Грудзінава/ М. В. Грудзінава // Образование и наука в Беларуси: актуальне проблемы и перспективы развития в ХХІ веке : сб. науч. ст. / Бел. гос. Пед. ун-т им. М. Танка ; редкол.: В. В. Бущик (отв. ред.), Д. И. Наумов, А. А. Корзюк и др. – Минск : БГПУ, 2012. – С. 191 – 195.
10. Грудзінава, М. Сувязь вербальнага і візуальнага ў мастацка-літаратурнай творчасці Яна Булгака і Язэпа Драздовіча / М. Грудзінава // Studia Białorutenistyczne. – 2013. – № 7. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2013. – С. 113 – 124.
11. Грудзінава, М. Паэма Язэпа Драздовіча "Трызна мінуўшчыны" / М. Грудзінава // Язэп Драздовіч. Праз церні да зорак : успаміны, артыкулы, прысвячэнні, мастацкія творы / уклад. Міхася Казлоўскага. – Мінск : Мастацкая літаратура, 2014. – С. 193 – 196.
12. Петухова, М. Экфрасіс ва ўспамінах Яна Булгака "Край дзіцячых гадоў" / М. Петухова // Беларуска-польскія моўныя, літаратурныя, гістарычныя і культурныя сувязі: зб. арт. / пад рэд. І. Э. Багдановіч. – Мінск : Кнігазбор, 2015. – С. 214 – 218.
13. Пятухова, М. Гісторыя ў інтэрпрэтацыі Язэпа Драздовіча: на матэрыяле рамана Язэпа Драздовіча "Гарадольская пушча" / М. Пятухова // Маладосць. – 2015. – № 5. – С. 111 – 118.
14. Петухова, М. Язэп Драздовіч – пісьменнік / М. Петухова // Białorutenistyka białostocka. – 2015. – Т. 7. – Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. – S. 107 – 130.
Матэрыялы навуковых канферэнцый
15. Грудзінава М. Рысы імпрэсіянізму ў мастацкай структуры ўспамінаў Яна Булгака "Край дзіцячых гадоў" / М. Грудзінава // Язык и литература: материалы 65-й научной конференции студентов, магистрантов и аспирантов, Минск, 23 апреля 2008 г. – Минск: РИВШ, 2008. – С. 63 – 69.
16. Грудзінава М. Паэтызацыя шляхецкага двара ва ўспамінах Яна Булгака "Край дзіцячых гадоў" / М. Грудзінава // Сборник работ 66-й научной конференции студентов и аспирантов Белорусского государственного университета, 18-21 мая 2009., Минск. В 3 ч. Ч. 2 / Белорус. гос. ун-т. – Минск: Изд. Центр БГУ, 2010. – С. 194 – 198.
17. Грудзінава М. В. Літаратурныя рэмінісцэнцыі ў паэме Яна Булгака "Мая зямля" (1919) / М. В. Грудзінава // Мова і літаратура: матэрыялы 67-й навук. канф. студэнтаў і аспірантаў філал. ф-та БДУ (28 крас. 2010 г.) / адказ. рэд. К. А. Тананушка. – Мінск: РІВШ, 2010. – С. 34 – 38.
18. Грудзінава, М. В. Максім Танк і Язэп Драздовіч: з гісторыі літаратурных узаемадачыненняў / М. В. Грудзінава // Максім Танк у дыялогу славянскіх літаратур : традыцыі, наватарства, нацыянальная адметнасць : мат. Міжнароднай навук. канф. (да 100-годдзя з дня нараджэння Максім Танка), Мінск, 17 – 18 верасня 2012. / Ін-т мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы Нац. акадэміі навук Беларусі. – Мінск : Права і эканоміка, 2012. – С. 87 – 93.
19. Грудзінава, М. В. Прыёмы карыкатуры ў аповесці Язэпа Драздовіча "Вялікая шышка" / М. В. Грудзінава // Беларусь на скрыжаванні стагоддзяў: ад класікі да сучаснасці : матэрыялы Міжнар. навук. канф., г. Мінск, 1 – 2 лістап. 2012 г. / Бел. дзярж. пед. ун-т імя М. Танка ; рэдкал. В. Д. Старычонак, Т. У. Балуш, І. М. Гоўзіч і інш., адк. рэд. В. Д. Старычонак. – Мінск : БДПУ, 2012. – С. 73 – 76.
20. Грудзінава, М. Скарыніяна Язэпа Драздовіча / М. Грудзінава // Віленскія выданні Францыска Скарыны ў кантэксце эпохі Адражэння: да 490-годдзя кнігадрукавання ў Вялікім Княстве Літоўскім: матэрыялы ІV Скарынаўскіх чытанняў (Мінск, 27 красавіка 2012 г.) / пад рэд. І. Э. Багдановіч. – Мінск: Кнігазбор, 2014. – С. 121 – 129.
Чарнавокая Аляксандра Міхайлаўна
708 пак.
E-mail: lecsa87@gmail.com
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася 29 лістапада 1987 г. у горадзе Мінску. У 1994 – 2003 гг. вучылася ў гімназіі № 2 з гуманітарным ухілам, у 2003 г., у 2003 – 2007 гг. – у Мінскім дзяржаўным архітэктурна-будаўнічым каледжы. У 2012 гг. скончыла Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (філалагічны факультэт, спецыяльнасць беларуская філалогія). У 2018 годзе скончыла аспірантуру Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
Працуе ў Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы з 2018 года. Да гэтага працавала рэдактарам аддзела газеты "Літаратура і мастацтва".
Сфера навуковых інтарэсаў: беларуская проза першай паловы ХХ ст., гендарныя даследаванні.
Публікацыі:
Артыкулы
1. "Рэпрэзентацыя жанчыны-сялянкі ў беларускай прозе першай трэці ХХ ст.: сацыякультурны кантэкст" ("Полымя", 2018, № 3)
2. "Атрактыўная функцыя жаночых вобразаў у мастацкай прозе (на матэрыяле беларускай прозы 1920 — 1930-х гг.)" ("Журнал Белорусского государственного университета. Филология", 2018, № 2).
3. "Прынцыпы тыпалагізацыі літаратурных жаночых вобразаў у работах сучасных даследчыкаў" ("Вестник Полоцкого государственного университета". Серия А: Гуманитарные науки. – 2018, № 9, 10) і інш.
E-mail: lecsa87@gmail.com
Кароткая біяграфія:
Нарадзілася 29 лістапада 1987 г. у горадзе Мінску. У 1994 – 2003 гг. вучылася ў гімназіі № 2 з гуманітарным ухілам, у 2003 г., у 2003 – 2007 гг. – у Мінскім дзяржаўным архітэктурна-будаўнічым каледжы. У 2012 гг. скончыла Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (філалагічны факультэт, спецыяльнасць беларуская філалогія). У 2018 годзе скончыла аспірантуру Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
Працуе ў Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы з 2018 года. Да гэтага працавала рэдактарам аддзела газеты "Літаратура і мастацтва".
Сфера навуковых інтарэсаў: беларуская проза першай паловы ХХ ст., гендарныя даследаванні.
Публікацыі:
Артыкулы
1. "Рэпрэзентацыя жанчыны-сялянкі ў беларускай прозе першай трэці ХХ ст.: сацыякультурны кантэкст" ("Полымя", 2018, № 3)
2. "Атрактыўная функцыя жаночых вобразаў у мастацкай прозе (на матэрыяле беларускай прозы 1920 — 1930-х гг.)" ("Журнал Белорусского государственного университета. Филология", 2018, № 2).
3. "Прынцыпы тыпалагізацыі літаратурных жаночых вобразаў у работах сучасных даследчыкаў" ("Вестник Полоцкого государственного университета". Серия А: Гуманитарные науки. – 2018, № 9, 10) і інш.
Асноўныя напрамкі даследаванняў
— эстэтычная сутнасць мастацкай літаратуры;
— нацыянальна-спецыфічнае і агульначалавечае ў беларускай літаратуры;
— гісторыка-функцыянальнае вывучэнне літаратуры;
— элітарнае мастацтва і масавая літаратура;
— тэорыя літаратуры ў эпоху глабалізацыі;
— стратэгічныя прыярытэты тэарэтычнага мыслення.
— нацыянальна-спецыфічнае і агульначалавечае ў беларускай літаратуры;
— гісторыка-функцыянальнае вывучэнне літаратуры;
— элітарнае мастацтва і масавая літаратура;
— тэорыя літаратуры ў эпоху глабалізацыі;
— стратэгічныя прыярытэты тэарэтычнага мыслення.
— структура і змест навуковых канцэпцый літаратурнай тэорыі;
— асноўныя катэгорыі, тэрміны, паняцці тэорыі літаратуры;
— агульная (тэарэтычная і гістарычная) паэтыка;
— мастацкае маўленне ў яго сувязях з іншымі формамі моўнай дзейнасці;
— гісторыка-функцыянальнае вывучэнне літаратуры;
— тэорыя літаратурнага працэса;
— міждысцыплінарныя сувязі беларускага літаратуразнаўства;
— класіка і сучаснасць
— асноўныя катэгорыі, тэрміны, паняцці тэорыі літаратуры;
— агульная (тэарэтычная і гістарычная) паэтыка;
— мастацкае маўленне ў яго сувязях з іншымі формамі моўнай дзейнасці;
— гісторыка-функцыянальнае вывучэнне літаратуры;
— тэорыя літаратурнага працэса;
— міждысцыплінарныя сувязі беларускага літаратуразнаўства;
— класіка і сучаснасць
Гісторыя аддзела
Гісторыя аддзела пачынаецца з 1969 года, калі ён быў створаны як структурная адзінка Інстытута пад назвай "Сектар тэорыі літаратуры". Менавіта ў гэты час беларускае літаратуразнаўства дасягнула сваёй творчай, тэарэтычнай і метадалагічнай, сталасці і ўзнікла аб'ектыўная патрэба ў спецыяльным даследаванні многіх пытанняў тэорыі літаратуры, у падсумаванні зробленага гісторыкамі літаратуры за ўвесь перыяд існавання акадэмічнай навукі. Спасылка!
Кантакты аддзела
Пак. 708
Раб. тэл.: 284-18-85
kis-anna@mail.ru
Раб. тэл.: 284-18-85
kis-anna@mail.ru
Важнейшыя вынікі
Дыялог культур
Даследаванні
Праекты
Праведзена грунтоўная праца па даследаванні тэорыі літаратуры ў яе дыялогу паміж айчыннай і еўрапейскімі культурамі, дзе тэорыя літаратуры разглядаецца як адкрытая сістэма сучасных літаратурных ведаў, раскрываецца змест, форма і характар навуковых тэорый еўрапейскіх літаратурных школ і іх праяў у беларускім літаратурным працэсе (калектыўная манаграфія "Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур"(2018)).
У калектыўнай манаграфіі "Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры" (2010) тэарэтычна асэнсоўваюцца мастацкія дасягненні сучаснай беларускай літаратуры ў сферы чалавеказнаўства, робіцца крытычны аналіз розных тыпаў узаемадзеяння суб'екта эстэтычнага вывучэння з іншымі суб'ектамі (чалавек, нацыя, чалавецтва) і знешнімі аб'ектамі (прырода, грамадства, космас), існуючыя мастацкія канцэпцыі чалавека вывучаюцца ў святле актуальных задач дзяржаўнага і культурнага будаўніцтва, выпрацоўваюцца навуковыя стратэгіі антрапалагічнага даследавання чалавека.
У калектыўнай манаграфіі "Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры" (2010) тэарэтычна асэнсоўваюцца мастацкія дасягненні сучаснай беларускай літаратуры ў сферы чалавеказнаўства, робіцца крытычны аналіз розных тыпаў узаемадзеяння суб'екта эстэтычнага вывучэння з іншымі суб'ектамі (чалавек, нацыя, чалавецтва) і знешнімі аб'ектамі (прырода, грамадства, космас), існуючыя мастацкія канцэпцыі чалавека вывучаюцца ў святле актуальных задач дзяржаўнага і культурнага будаўніцтва, выпрацоўваюцца навуковыя стратэгіі антрапалагічнага даследавання чалавека.
На працягу чатырох апошніх дзесяцігоддзяў навукоўцамі аддзела былі распрацаваны праблемы суадносін мастацкага твора і жыццёвага матэрыялу, станаўлення і развіцця сацыялістычнага рэалізму ў беларускай літаратуры, узаемадзеяння літаратуры і фальклору ў розныя перыяды іх існавання, ідэйна-тэарэтычныя пытанні сучаснага літаратурнага працэсу, тэарэтычныя праблемы літаратурнай спадчыны, нявырашаныя праблемы сучаснай тэорыі літаратуры і метадалогіі, тэарэтычныя і метадалагічныя асновы гісторыка-літаратурнага працэса, стваралася мастацкая канцэпцыя чалавека ў гісторыка-культурнай дынаміцы.
Навуковыя супрацоўнікі аддзела прымалі чынны ўдзел у распрацоўцы агульнаінстытуцкіх праектаў: "Беларуская літаратура аб Вялікай Айчыннай вайне ў кантэксце сусветнай літаратуры", "Нарысы гісторыі беларуска-рускіх літаратурных сувязей", "Нарысы беларуска-украінскіх літаратурных сувязей", "Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя", зборы твораў беларускіх класікаў і інш. У агульнай ("калектыўнай") планавай праблематыцы кожны навуковец меў сваю індывідуальную дзялянку для навуковага пошуку і магчымасці для рэалізацыі свайго творчага патэнцыялу і ўласных вынашаных навуковых ідэй і гіпотэз.
Публікацыі
Вярнуцца
Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур
Add here some interesting details about the product. Help people realized that this product is exactly what they need. It could be practical and useful information as well: size of the product, material that it is made of or care instructions.
Гарадніцкі Я.
Па абодва бакі тэксту
Па абодва бакі тэксту
Add here some interesting details about the product. Help people realized that this product is exactly what they need. It could be practical and useful information as well: size of the product, material that it is made of or care instructions.
Калядка С.
Літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі
Літаратуразнаўчая тэорыя паэтычнай эмоцыі
Справаздачы аддзела
~
2019
Справаздача за першае паўгоддзе
.
Справаздача гадавая
.
Бібліяграфія
Бібліяграфія
.
Бібліяграфія
.
INF. ABOUT INST. LIT.
